Vanaf 1 januari 2026 worden exploitanten van opdrachtgevende digitale platformen wettelijk verplicht om voor hun zelfstandige medewerkers een arbeidsongevallenverzekering af te sluiten. Deze maatregel is onderdeel van de nieuwe regelgeving onder de Arbeidsdealwet van 3 oktober 2022 en is bedoeld om de bescherming van platformwerkers te verbeteren. Het Koninklijk Besluit dat deze verplichting vastlegt, werd op 4 september 2024 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Het kB voorziet in een dekking voor lichamelijke schade die platformwerkers oplopen tijdens hun werkzaamheden of tijdens hun verplaatsingen naar en van deze activiteiten.
Wat houdt de verplichte verzekering voor platformwerk in?
Platformwerk, of de zogenaamde klusjeseconomie, omvat werk waarbij individuen via online platforms opdrachten uitvoeren, zoals maaltijdbezorging of het aanbieden van taxiritten. De nieuwe regelgeving verplicht platformexploitanten om voor hun zelfstandige medewerkers een verzekering af te sluiten die lichamelijke schade dekt die is ontstaan door een ongeval tijdens de uitvoering van platformwerk. Dit is vergelijkbaar met de bescherming die werknemers genieten onder de Arbeidsongevallenwet van 10 april 1971.
Het Koninklijk Besluit definieert de minimumvoorwaarden voor deze verzekeringen. Ze moeten een gelijkwaardige bescherming bieden als die voor werknemers, met specifieke regels omtrent de omvang van de schadevergoeding, betalingsmodaliteiten en de vergoedingsprocedure. Een belangrijk aspect is dat de prestaties van deze verzekeringen onbeperkt mogen worden gecumuleerd met andere uitkeringen binnen de sociale zekerheid, voor zover de relevante regelgeving dit althans toelaat.
Specifieke bepalingen met betrekking tot de verzekering
De periode van arbeidsongeschiktheid na een arbeids(weg)ongeval moet worden gelijkgesteld met een periode van professionele activiteit voor de toepassing van de pensioenwetgeving voor zelfstandigen, mits het slachtoffer op het moment van het ongeval aan deze wetgeving onderworpen was. Bovendien worden vergoedingen, rentes en bijslagen die naar aanleiding van een arbeids(weg)ongeval worden toegekend, beperkt zodra het slachtoffer recht heeft op een rust- of overlevingspensioen. Ook met betrekking tot de bedragen bij dodelijke ongevallen of bij arbeidsongeschiktheid is het een en ander wettelijk bepaald.
Daarnaast vereist het besluit dat platformexploitanten ook een rechtsbijstandsverzekering afsluiten voor hun zelfstandige medewerkers. Dit moet juridische ondersteuning bieden in geval van geschillen die voortvloeien uit deze arbeidsongevallen.
Fonds voor werkongevallen
Naast de verzekeringsverplichting introduceert de regelgeving ook een Fonds voor werkongevallen voor zelfstandige medewerkers van digitaal platform opdrachtgevers. Dit fonds zal tussenkomen in gevallen waarin platformexploitanten hun verzekeringsplicht niet nakomen. Zelfstandige medewerkers kunnen bij dit fonds een verzoek tot schadevergoeding indienen als blijkt dat de exploitant of de verzekeringsonderneming hun verplichtingen niet nakomen. Het fonds voorziet in vergoedingen voor de kosten die ontstaan bij een arbeids(weg)ongeval, waaronder begrafeniskosten bij een dodelijk ongeval, lijfrentes aan rechthebbenden en verschillende vergoedingen bij arbeidsongeschiktheid.
Inwerkingtreding en implicaties voor platformexploitanten
Deze verplichting treedt in werking op 1 januari 2026. Vanaf dat moment moeten exploitanten van digitale platformen in België voldoen aan de nieuwe verzekeringsplicht. Doen zij dit niet, dan kunnen zij burgerlijk aansprakelijk worden gesteld voor de schade die hun medewerkers oplopen tijdens hun werkzaamheden. Dit kan aanzienlijke financiële gevolgen hebben en benadrukt het belang voor platformen om tijdig aan de wettelijke eisen te voldoen.
Voor exploitanten betekent deze verplichting een extra administratieve en financiële verantwoordelijkheid. Het is cruciaal dat zij zich goed laten informeren over de specifieke vereisten en dat zij stappen ondernemen om aan de nieuwe regelgeving te voldoen. Zo kunnen zij hun zelfstandige medewerkers de noodzakelijke bescherming bieden en tegelijkertijd hun eigen aansprakelijkheidsrisico’s beperken.
