Europa wil de controle opschroeven ten aanzien van derdelanders die voor een kort verblijf het Schengengebied binnenkomen. Deze derdelanders kunnen tot negentig dagen lang in het Schengengebied verblijven. De buitengrenzen worden daarbij gecontroleerd door de lidstaten zelf. Zo gebeurt de controle in Zaventem bijvoorbeeld door Belgen en in Duitsland door Duitsers. De lidstaten spelen hierin dus een belangrijke rol, maar ook de Unie zelf is betrokken: eenmaal een derdelander is toegelaten, kan men namelijk vrij doorheen het Europa zonder slagbomen trekken. Europa wil nu overschakelen naar een geautomatiseerd IT-systeem voor de registratie van derdelanders en vraagt de lidstaten om hiervoor het nodige te doen.
Wat is het EES (Entry Exit System)?
De Europese lidstaten zullen binnenkort overschakelen naar het EES-systeem (Entry Exit System). Dit is een geautomatiseerd IT-systeem dat zal worden gebruikt voor de registratie van derdelanders. Het systeem zal worden gebruikt bij de grenzen van de Schengenlanden. Het registreert elke derdelander die voor max. 90 dagen in de Europese Unie wil verblijven. In het EES neemt men niet alleen de identiteitsgegevens op, maar ook onder meer vingerafdrukken en een gezichtsscan. Daarnaast registreert het systeem de datum van vertrek. Wie de registratie weigert, zal geen toegang krijgen tot de EU.
De geregistreerde informatie komt terecht in een nieuwe databank die voor alle lidstaten toegankelijk is. Hierdoor zullen de nationale autoriteiten kunnen controleren of de verblijfsduur van de vreemdeling al dan niet is overschreden. Het EES moet dus zorgen voor meer controle op het verblijf en het vertrek van de derdelanders. Momenteel werkt men nog altijd met het afstempelen van de paspoorten van onderdanen van derde landen.
België doet nodige aanpassingen aan wetgeving
Doordat het uiteindelijk de lidstaten zijn die het EES-systeem zullen gebruiken, moet de Belgische wetgeving hierop worden aangepast. Vorig jaar heeft België hier reeds een aantal stappen toe gezet. Onder meer de Vreemdelingenwet werd toen aangepast, waardoor duidelijk is welke autoriteiten toegang hebben tot de databank. Het gaat dan onder meer om de politiediensten en de Dienst Vreemdelingenzaken. Er waren echter nog procedurele aanpassingen nodig. Derdelanders moeten zich onder bepaalde omstandigheden bijvoorbeeld aanmelden bij het gemeentebestuur van hun verblijfplaats. Deze persoonlijke meldingsplicht wordt nu aangevuld met een elektronische meldingsplicht.
De federale regering maakt werk van de nodige uitvoeringsbesluiten, waarbij ook aandacht is voor de gegevensbescherming. Het concretiseert de toegang tot de databank voor specifieke doeleinden. Bijzonder is dat de gemeentebesturen, althans voor bepaalde doeleinden, ook toegang zullen krijgen tot de databank.
Europese Commissie bepaalt inwerkingtreding
Hoewel België een volgende stap zet, treedt het hele systeem nog niet direct in werking. Ook andere lidstaten moeten namelijk nog stappen zetten voordat het EES-systeem kan worden uitgerold. De exacte datum moet dan ook op EU-niveau worden bepaald. De Belgische uitvoeringsbepalingen treden in werking op deze door de Europese Commissie bepaalde datum.
