De wet van 21 maart 1991 stipuleerde dat er na 31 december 2018 een of meer universele dienstverleners zouden worden aangesteld via een open selectieprocedure. Hierdoor zou er meer concurrentie moeten komen op de postmarkt. De wetgever is nu echter van mening dat enkel Bpost over de noodzakelijke infrastructuur beschikt. De wetgever wil daarom die uitgebreide (en dure) selectieprocedure omzeilen door Bpost wettelijk aan te duiden als universele dienstverlener.
Vastgelegd tot 2023
Bpost zal nog tot 2023 aangesteld blijven als universele dienstverlener in ons land. Nadien kan het contract telkens met vijf jaar worden vernieuwd.
Bpost zal gedurende die periode instaan voor het opstallen, het sorteren en het distribueren van postzendingen, postpakketten, aangetekende zendingen en zendingen met aangegeven waarde. Het gaat zowel om nationale als internationale diensten. Bulk parcels (verzendingen in grote hoeveelheden) behoren echter niet toe tot de zogenaamde universele dienst.
Toch geen 100% zekerheid
Toch kan Bpost nog niet helemaal op beide oren slapen. Indien Bpost zijn verplichtingen als universele dienstverlener niet nakomt, kan de Staat immers kiezen om alsnog een andere universele dienstverlener aan te wijzen.
Verder houdt de wetgever ook rekening met de wijzigingen in het postlandschap. Zo is er bijvoorbeeld momenteel voorzien dat Bpost minstens vijf dagen per week post moet uitreiken. Met de dalende brievenpost in het achterhoofd kan echter voorzien worden dat die dienstverlening zou worden teruggeschroefd. Het uiteindelijke beheerscontract zal duidelijkheid moeten bieden.
Bovendien brengt ook de nieuwe Postwet heel wat beperkingen. Zo worden er strikte voorwaarden opgelegd op de boekhouding, de interne organisatie en de tarifering. Via een nieuw prijscontrolesysteem zou alles ook transparanter moeten worden. Aan al die vereisten zal Bpost met andere woorden moeten (blijven) voldoen.
De postsector blijft natuurlijk vrij
Ongeacht de aanstelling van Bpost als universele postdienst, blijft de sector natuurlijk geliberaliseerd. Er zijn heel wat andere koeriers en postbedrijven aanwezig in België en ook zij moeten aan strikte voorwaarden voldoen. Bovendien krijgen ze er sinds recent ook heel wat extra verplichtingen bovenop. Zo moeten ze bijvoorbeeld een protocol afsluiten met de ombudsdienst betreffende de klachtenbehandeling. Op termijn zullen al deze maatregelen de andere postbedrijven moeten klaarstomen om ook aan de strikte voorwaarden van een universele postdienst te kunnen voldoen. Momenteel blijven ze dan weer in de schaduw van Bpost staan. De vraag is natuurlijk hoe lang die situatie nog zal blijven aanhouden. Dat het niet voor morgen zal zijn, is nu alvast duidelijk. Maar na 2023? Dan zal het postlandschap waarschijnlijk opnieuw een stuk gewijzigd zijn.
