Wie ooit al eens in een gevangenis is geweest, kan het beamen: het gaat er soms erbarmelijk aan toe. Veel te kleine cellen waar vaak verschillende gedetineerden moeten verblijven. Een slechte verlichting of verluchting. Verschrikkelijk indien een andere gedetineerde net de toiletpot gebruikte …
In 2017 kwam het zelfs zo ver dat Nederland geen gevangenen meer wou uitleveren na een vernietigend rapport van het antifoltercomité van de Raad van Europa. Nu schiet ook de wetgever wakker. Er komen allerhande minimumvereisten waar gevangeniscellen aan moeten voldoen. Wel geeft de wetgever de gevangenissen tot twintig jaar de tijd om de aanpassingen te doen. Tegen ten laatste 14 februari 2039 moeten alle gevangenissen dus zijn aangepast.
Gevangeniscellen worden groter
De wetgever legt minimale afmetingen op aan de cellen. Deze afmetingen zijn afhankelijk van het aantal gedetineerden die in de cel verblijven. Hoe dan ook moet de cel wel een minimale hoogte van 2,5 meter hebben en dient het raam minimaal 1 m² te bieden opdat er voldoende natuurlijk licht binnen kan schijnen. Wel laat de wetgever afwijkingen tot 15% toe.
| Aantal gedetineerden | Minimale vloeroppervlakte |
| 1 | 10 m² |
| 2 | 12 m² |
| 3 | 15 m² |
| 4 | 25 m² |
| 5 | 38 m² |
| 6 | 38 m² |
Veiligheid in de gevangeniscel
De wetgever wil ook dat de veiligheid in de gevangeniscel wordt verbeterd. Hiervoor zal men een oproepsysteem moeten plaatsen opdat de gevangene, in geval van nood, steeds een permanent bereikbare dienst kan contacteren. Het oproepsysteem zal overigens ook in de gemeenschappelijke ruimten moeten worden aangebracht.
Ook zal elke gevangenisinrichting over een inspectieverslag van de lokale brandweer moeten beschikken om zo de brandveiligheid te waarborgen. Dit verslag zal aangeven waar eventueel aanpassingen noodzakelijk zijn.
In strafcellen moet men tot slot nog een aantal extra veiligheidsmaatregelen treffen. Zo moet de deur een observatieluik bevatten en zijn ook andere technische observatiemiddelen (bv. een camera) noodzakelijk.
Andere aanpassingen aan de gevangeniscel
Elke gevangeniscel zal minimaal over een toilet en een lavabo moeten beschikken. Enkel indien de vorm en de oppervlakte van de gevangeniscel het toelaten, zal men ook een douche moeten voorzien. Indien het gaat om een gevangeniscel voor meerdere personen zal men het sanitaire blok bovendien volledig moeten afscheiden van de rest van de gevangeniscel. Bij strafcellen is zo’n afgescheiden blok echter niet verplicht. Tot slot haalt de wetgever aan dat de verwarmingselementen minimaal een minimumtemperatuur van 18°C moeten kunnen aanhouden.
Wat het onderhoud van de gevangeniscel betreft moet men kuismateriaal ter beschikking stellen opdat de gedetineerden zelf hun gevangeniscel kunnen onderhouden.
