Voor veel Belgische bedrijven speelt Hongkong een belangrijke rol. Het is voor hen de toegangspoort tot de Aziatische markt. Dat komt omdat veel Chinese ondernemingen in Hongkong actief zijn en omdat het de afgelopen twee decennia is uitgegroeid tot een neutrale ontmoetingsplaats voor Chinese en westerse bedrijven. De Europese Raad plaatste Hongkong recent echter op de zogenaamde grijze lijst van non-coöperatieve jurisdicties en dat kan ernstige gevolgen hebben.
De plaats waar de Aziatische en de westerse markt elkaar ontmoeten
Op het internationale toneel heeft Hongkong een bijzondere status. Bij de overdracht van Hongkong door het Verenigd Koninkrijk in 1997 werd er afgesproken dat Hongkong tot het jaar 2047 niet zomaar onder dezelfde wetten zou vallen als het communistische China. In de praktijk is Hongkong, net als Macau, hierdoor een speciale bestuurlijke regio van de Volksrepubliek China. Het hoort bij de Volksrepubliek China, maar het beschikt over politieke autonomie en het mag een eigen economisch systeem hanteren.
Hongkong heeft met andere woorden een status aparte, wat wil zeggen dat het geen volledige autonomie heeft, maar dat het evenmin wordt gerekend tot het integrale territorium van de staat waartoe het hoort. Het is wat dit betreft vergelijkbaar met de status van Aruba ten opzichte van het Koninkrijk der Nederlanden.
Vanuit zakelijk oogpunt is Hongkong kunnen uitgroeien tot een ontmoetingsplaats waar westerse en Chinese bedrijven elkaar vinden. Een meevallertje is dat het fiscale klimaat in Hongkong relatief gunstig is. Het tarief in de vennootschapsbelasting bedraagt er bijvoorbeeld maar 16,5%. Onder bepaalde voorwaarden kan er ook een beroep worden gedaan op een territoriaal belastingregime, waarbij inkomsten die buiten Hongkong worden gegenereerd daar niet belastbaar zijn.
Hongkong is op de grijze lijst opgenomen
Europa is niet te vinden voor het territoriaal belastingregime dat door Hongkong wordt gehanteerd. Het is dan ook de reden waarom het Hongkong op de grijze lijst plaatst. Deze grijze lijst is een instrument dat door Europa wordt gehanteerd om belastingfraude, belastingontduiking, belastingontwijking en witwassen tegen te gaan. Het biedt een overzicht van niet-Europese landen die oneerlijke belastingpraktijken hanteren en aanmoedigen. De EU heeft Hongkong overigens eerder al op de grijze lijst geplaatst, waarna het land aanpassingen doorvoerde aan een aantal specifieke belastingregimes.
De grijze lijst is daarbij vooral een drukmiddel om het land aan te zetten om tot positieve veranderingen te komen en de fiscale wetgeving aan te passen. De grijze lijst geldt als een waarschuwing, maar ook als een uitnodiging om samen te werken en om samen tot een beter fiscaal klimaat te komen. Grote fiscale gevolgen voor Belgische bedrijven heeft dit echter niet. De volgende landen staan momenteel op de grijze lijst:
- Anguilla
- Barbados
- Botswana
- Costa Rica
- Dominica
- Hongkong
- Jamaica
- Jordanië
- Maleisië
- Noord-Macedonië
- Qatar
- De Seychellen
- Thailand
- Turkije
- Uruguay
Deadline: 31 december 2022
Als Hongkong de gevraagde wijzigen niet voor 31 december 2022 uitvoert of als de EU de uitgevoerde wijzigingen onvoldoende acht, kan het land op de zwarte lijst terechtkomen. Het zou dan onder meer Amerikaans-Samoa, Panama, Samoa, de Amerikaanse Maagdeneilanden en Vanuatu vervoegen. En dat heeft wel verregaande fiscale gevolgen voor Belgische bedrijven die in Hongkong actief zijn.
De Belgische vennootschappen zouden bijvoorbeeld verplicht zijn om aangifte te doen van hun betaling aan dit zogeheten belastingparadijs, wat tot op heden niet verplicht is. Het zou er ook voor zorgen dat de CFC-regels (Controlled Foreign Company) sneller van toepassing zijn. In de personenbelasting zou de kaaimantaks dan weer opdoemen.
Uiteraard hoeft het zover niet te komen. Hongkong komt natuurlijk liever niet op de zwarte lijst terecht, want dat zou in een exodus van Europese bedrijven kunnen resulteren. Daarom heeft Hongkong al aangekondigd dat het zeker een hervorming van het belastingregime wil bekijken. Het blijft natuurlijk afwachten wat men er doet en of Europa het voldoende zal vinden.
In ieder geval kunnen Belgische bedrijven zich aan een wijzigend fiscaal klimaat verwachten. Het is raadzaam om de gevolgen van beide situaties – het voldoen aan de Europese eisen of het terechtkomen op de zwarte lijst – tijdig te analyseren en een passende strategie te bedenken.
