Een eigen bedrijf starten is ook in Nederland niet vrijblijvend. Net zoals in het buitenland komt er ook in Nederland immers heel wat bij kijken. Uiteraard zal je op juridisch vlak een en ander moeten regelen, denk maar aan het kiezen van een rechtsvorm of het opstellen van algemene voorwaarden. Toch hoef je geen jurist te zijn om in Nederland een eigen bedrijf te beginnen. Meer zelfs: vooral creativiteit, administratieve kracht, ondernemerschap en een goede portie doorzettingsvermogen blijken centraal te staan. Om een en ander eenvoudiger te maken, geef ik in tien stappen weer hoe je in Nederland een eigen bedrijf kan starten. Hierbij heb ik niet alleen aandacht voor de juridische kant van de zaken.
# 1. Een idee, creativiteit, sterktes en zwaktes: ken jezelf!
Een goed bedrijf start met een goed idee. Natuurlijk moet je al weten wat je wilt doen, maken of verkopen. Uiteraard moet het ondernemerschap jou ook gewoon op het lijf geschreven zijn. Kortom: je moet weten wat je graag doet, wat je goed doet, wat jouw kwaliteiten zijn en waar jouw valkuilen zich bevinden. Dat alles moet je bovendien ook nog eens omzetten in een idee. Het zal zich in de praktijk laten vertalen in de eerste fase van het ondernemingsplan waarin ook jouw ondernemerschapskwaliteiten uitgebreid aan bod komen.
# 2. Verken de markt en bepaal de strategie
In stap één leerde je jezelf kennen. Enkel in het geval van een monopolie moet je echter enkel met jezelf rekening houden. Je zal met andere woorden ook naar de concurrentie moeten kijken. Maak een concurrentieanalyse en ga na hoe zij zich profileren, welke prijzen zij hanteren, hoe zij communiceren en hoe zij hun marketingactiviteiten organiseren. Analyseer wat je kan analyseren en leer wat je kan leren. Ga vervolgens na hoe jij jou van die concurrenten zal onderscheiden: waarom zouden klanten voor jou kiezen en niet voor bestaande concurrenten? Ben je goedkoper? Kwalitatiever? Bied je een betere service? Of zal jij jou als enige focussen op internetmarketing en daar klanten sprokkelen? Het kan allemaal. Maar vergeet er uiteraard niet een marktonderzoek aan vast te koppelen opdat jouw strategie ook voor de komende jaren vorm krijgt.
– Een eigen webshop beginnen? Lees dan zeker ons eerder artikel «In tien stappen een eigen webwinkel beginnen». –
# 3. Maak een financieel plan op
Lang niet alleen jouw strategie moet enkele jaren verder kijken. Ook op financieel niveau moet de haalbaarheid van het idee aangetoond worden. Het financieel plan zal de inkomsten en de kosten voor de komende jaren begroten en dit met het uiteindelijke hoofddoel: winst maken. Het biedt eveneens een overzicht van de investeringen die noodzakelijk zijn om een bedrijf te beginnen in Nederland. Voor die investeringen zal je mogelijks beroep moeten doen op extern geld: ga de mogelijkheden na en vraag offertes op. Eventuele intresten zullen mee opgenomen worden in het financieel plan.
# 4. Bedenk een bedrijfsnaam, een stijl en een logo
Blijk je over een goed idee te beschikken met een financieel plan dat wijst op aangename winsten? Ligt jouw strategie voor de komende jaren vast? Dan is het tijd om jouw creatieve grenzen op te zoeken. Bedenk een pakkende bedrijfsnaam, ontwikkel een stijl en ontwerp een herkenbaar logo. Trek jouw stijl verder door dan webdesign en lettertypes, maar denk bijvoorbeeld ook aan de communicatiestrategie: jong en hip of eerder zakelijk en serieus? Ben je niet zo creatief? Laat je dan bijstaan.
Enkele juridische tips bij het bedenken van een bedrijfsnaam en logo
Hier komen we voor de eerste keer in aanraking met de juridische wereld. Zo moet de bedrijfsnaam natuurlijk aan alle juridische vereisten voldoen. In de eerste plaats mag de bedrijfsnaam geen verwarring veroorzaken bij de klant of mag het geen merknamen bevatten. Als snoepproducent kies je dus maar beter niet voor de naam Chups Chupa, dat zou bedrieglijk kunnen laten uitschijnen dat het gaat om het bekende lollymerk Chupa Chups. Dat mag logischerwijs niet.
Bij een beschrijvende bedrijfsnaam zijn de problemen geringer. Is jouw naam Henk en zal je een snoepwinkel openen? Dan mag je perfect gaan voor de naam Snoepwinkel Henk. Vergeet hoe dan ook niet te controleren of de bedrijfsnaam al dan niet vrij is. Dat doe je in de eerste plaats in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel, maar controleer zeker ook nog even in het merkenregister van het BBIE. Ook Google kan al snel aantonen of er al dan niet een risico bestaat op een handelsnaamconflict.
Heb je tot slot een goed logo bedacht? Ook hier zal je moeten nagaan of het niet al te veel aansluit bij een bestaand logo. Nu er steeds meer logo’s geregistreerd worden is zo’n potentieel conflict lang niet meer ongewoon. Er zijn gespecialiseerde bureaus die het logo kunnen controleren. Zij gaan dan op zoek naar gelijkenissen met bestaande logo’s om zo het onderscheidend vermogen ervan na te gaan. Idealiter laat je hen ook meteen het logo vastleggen, dan geniet jouw eigen logo de noodzakelijke bescherming.
# 5. Kies een passende rechtsvorm
Ieder bedrijf heeft een juridische vorm nodig. Zo’n rechtsvorm heeft echter ook verregaande implicaties. Het zal immers niet alleen de te betalen belastingen bepalen, maar ook de structuur van de onderneming, de aansprakelijkheid, het startbudget en de fiscale voordelen. Welke rechtsvorm bij jou past? Dat is afhankelijk van een aantal factoren. Je hebt hierbij de keuze uit volgende rechtsvormen, waarbij we de stichting en de (coöperatieve) vereniging achterwege laten:
- Eenmanszaak: Een zelfstandig statuut dat eenvoudig en goedkoop op te richten is en geen rechtspersoonlijkheid heeft. Vaak biedt het heel wat belastingvoordelen. Echter ben je zelf aansprakelijk voor eventuele fouten. Het wordt vaak gebruikt door beginnende zzp’ers met een beperkt budget die bovendien weinig aansprakelijkheidsrisico’s lopen;
- VOF (Vennootschap onder firma): Een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid waarbij verschillende vennoten iets in gemeenschap brengen. Het is in feite een laagdrempelige manier van samenwerken, maar het gebruik van een vennootschapscontract is wel ten stellige aangeraden;
- Maatschap: Ook hier gaat het om een samenwerkingsmethode zonder rechtspersoonlijkheid. In feite werken verschillende mensen dan onder een gemeenschappelijke naam. Denk bijvoorbeeld aan verschillende vertalers die via een maatschap samen in één vertaalbureau werken. Zij brengen dan geld in om samen een pand aan te kopen, terwijl de voordelen ten gevolge van die samenwerking verdeeld worden. Ze delen dus in de kosten en in de winsten;
- CV (Commanditaire vennootschap): Een commanditaire vennootschap is ideaal wanneer je beroep moet doen op geldschieters. De stille vennoten zorgen dan voor de financiering, terwijl de beherende vennoot de dagelijkse leiding van het bedrijf op zich zal nemen. Een commanditaire vennootschap heeft geen rechtspersoonlijkheid;
- BV (Besloten Vennootschap): Een vennootschap met rechtspersoonlijkheid. Het kan zelf contracten aangaan en is zelf aansprakelijk voor aangegane schulden. Er is een startkapitaal noodzakelijk dat men zal verdelen in aandelen. De hoogste macht ligt bij de aandeelhouders. Geldschieters kunnen hierbij via aandelen bijdragen aan het startkapitaal en later delen in de winsten. Wel moet men jaarstukken opstellen en bij de KVK inleveren;
- NV (Naamloze vennootschap): Een NV doet eigenlijk een beetje denken aan een BV. Zo heeft het ook aandeelhouders en een rechtspersoonlijkheid. Het grootste verschil is echter dat de aandelen vrij verhandelbaar zijn op de beurs en er een vrij hoog startkapitaal noodzakelijk is.
# 6. Maak de administratie op orde
Wees alvast gewaarschuwd: een bedrijf vergt heel wat administratie. Ook de bewaringsplicht zal al snel in overvolle kasten resulteren. Je zal een goede administratie moeten opzetten opdat je voortdurend inzicht hebt in de financiële positie van de onderneming. In de praktijk zal je de administratie zelf doen of het uitbesteden aan een boekhouder. In het eerste geval zal je gebruik moeten maken van een boekhoudprogramma. Zorg er dan wel voor dat het boekhoudprogramma voldoet aan al jouw noden, gaande van facturatie tot een eventuele koppeling met de bankomgeving.
Ga alvast vooraf op zoek naar de ideale oplossing en koppel terug naar het financieel plan: de kosten van de boekhouder of van het boekhoudprogramma moeten daar immers ook in worden opgenomen.
Tip: Op het internet zijn er verschillende tools te vinden om eenvoudig boekhoudprogramma’s te vergelijken. Ook het lezen van reviews is aangeraden. Dat kan onder andere via de website boekhoudprogramma-vergelijken.com.
# 7. Kies voor zekerheid: verzekering en algemene voorwaarden
Het ondernemerschap brengt ook juridische risico’s met zich mee. Denk bijvoorbeeld aan producten die onderweg verloren gaan, fouten tijdens de dienstverlening of de overtreding van de regels bij verkoop via internet. Via de algemene voorwaarden zal je de aansprakelijkheid trachten te beperken. Zo kan je bijvoorbeeld een eigendomsvoorbehoud of een exoneratiebeding opnemen. Toch zijn er ook limieten verbonden aan dergelijke clausules. Jouw volledige aansprakelijkheid uitsluiten, kan bijvoorbeeld niet. Voor de grootste risico’s zal je met andere woorden nog steeds een verzekering moeten afsluiten. Ga vooraf na welke verzekeringen er noodzakelijk zijn en vraag verschillende offertes op. Ook hier is een terugkoppeling met het financieel plan gewenst.
# 8. Zorg dat je aan alle wettelijke eisen voldoet
Een ondernemersdiploma bestaat niet (officieel). Anderzijds moet je voor sommige zelfstandige beroepen aan bepaalde beroepseisen voldoen. Een bouwkundig architect zal bijvoorbeeld moeten ingeschreven zijn in het architectenregister. Ga steeds na of er zo’n beroepseisen bestaan voor jouw zaak. Houd vervolgens ook rekening met pakweg het bestemmingsplan of de milieueisen. Nog voor je jouw bedrijf inschrijft, check je maar beter goed of je wel aan alle wettelijke eisen voldoet.
# 9. Schrijf jouw bedrijf in
Voorgaande stappen met succes doorlopen? Dan ben je misschien wel klaar voor de eenvoudigste doch grootste stap: jouw bedrijf ook effectief inschrijven bij de Kamer van Koophandel. Gelijktijdig vervul je uiteraard ook de andere formaliteiten, zoals de aanmelding bij de Belastingdienst en het ontvangst van een BTW-nummer.
Tip: Onderstaande video van de Belastingdienst geeft mooi weer hoe je je moet inschrijven bij de KVK.
# 10. Omarm het ondernemerschap
Na de inschrijving bij de KvK gaat het pas echt van start. Nu je jouw eigen zaak hebt opgericht, kan je immers nog niet op je lauweren rusten. Integendeel: je zal klanten moeten vinden, netwerkbijeenkomsten moeten bijwonen, moeten adverteren, een eigen website moeten maken… Soms zal je wel eens even zwoegen op die administratie of via een zoveelste telefoontje toch dat ene project hopen binnen te halen. Maar ach, de geneugten van het ondernemerschap maken dat allemaal wel goed. Omarm daarom het ondernemerschap, zowel in goede als in minder goede dagen.
