De wintersolden lopen op zijn eind en de kans is groot dat er ook dit jaar heel wat gesjoemeld is met de referentieprijzen en de geafficheerde kortingen. De afgelopen jaren was dat namelijk ook al het geval. Het is een van de redenen waarom Europa met de Omnibusrichtlijn op de proppen kwam. Wanneer deze zomer de solden opnieuw losbarsten, zullen consumenten beter beschermd zijn tegen valse referentieprijzen.
Strikte regels met betrekking tot de solden, maar toch sprake van misleiding
De Belgische solden zijn heel strikt gereglementeerd. Dit om de concurrentie te bevorderen en om eerlijke marktpraktijken te garanderen. Een voorbeeld van deze regels is dat men bepaalde termen als solden en sales enkel gedurende een beperkte periode, van 3 januari tot en met 31 januari en van 1 juli tot met 31 juli, mag hanteren. Voor de periode voorafgaand aan deze twee soldenperiodes geldt er telkens een sperperiode voor de kleding-, schoenen- en lederwarensector. Dat wil zeggen dat ze gedurende deze periode geen prijsverminderingen mogen aankondigen. Vroeger waren er ook strikte regels die bepaalden waaraan de prijskortingen dienden te voldoen, maar ten gevolge van een Europese richtlijn heeft men die regels destijds moeten laten varen. De algemene regel dat prijskortingen en prijsaanduidingen de consument niet mogen misleiden, blijft wel gelden.
In de praktijk blijkt echter dat de consument wel degelijk wordt misleid tijdens de soldenperiodes. Bij maar liefst 25% van de door de Economische Inspectie uitgevoerde controles was dat in 2021 het geval. Opvallend is dat veel winkels voorafgaand aan de soldenperiodes hun prijzen eerst verhogen om zo kort daarna een hogere korting te kunnen afficheren tijdens de soldenperiode. Tachtig euro wordt eerst honderd euro en tijdens de solden ineens zeventig euro. En dat is een mooie korting van 30%, toch? Niet alleen in België wordt er gesjoemeld, want ook in het buitenland springen winkelketens vaak creatief om met de regels omtrent de consumentenbescherming.
Europese Omnibusrichtlijn biedt een betere bescherming
Daarom kwam Europa met de Europese Omnibusrichtlijn (EU 2019/2161 wat betreft betere handhaving en modernisering van de regels voor consumentenbescherming in de Unie), een richtlijn die de regels omtrent prijskortingen verscherpt. De lidstaten dienden de richtlijn tegen ten laatste 28 november 2021 in nationale wetgeving om te zetten en in mei 2022 moeten de nieuwe regels al gelden.
België zit daarbij keurig op schema. Op 10 november 2021 werd het voorontwerp goedgekeurd en is alles naar de Raad van State doorgestuurd voor verder advies. De bedoeling is dat de nieuwe regels in ons land ten laatste op 28 mei 2022 gelden. Dit wil zeggen dat de huidige solden ook meteen de laatste zijn waarop de oude regels van toepassing zijn. Tijdens de zomersolden zullen de nieuwe regels al gelden. En dat is voor de consument een goede zaak.
Laagste prijs als referentieprijs en andere vormen van consumentenbescherming
De nieuwe regels voorzien onder andere in de verplichting om een duidelijke en eerlijke referentieprijs weer te geven. Waar ondernemingen nu vaak de laatste (verhoogde) prijs weergeven, zullen ze deze zomer verplicht zijn om de laagste prijs gedurende een periode van dertig dagen voorafgaand aan de prijsvermindering weer te geven. Een eventuele prijsverhoging vlak voor de soldenperiode zal dus geen effect meer hebben op de referentieprijs en op de korting die men mag afficheren.
De Omnibusrichtlijn voorziet verder in nog heel wat andere regels om consumenten beter te beschermen. Zo krijgen de lidstaten de mogelijkheid om overtredingen op het consumentenrecht strenger te bestraffen, bijvoorbeeld door boetes tot 4% van de jaaromzet op te leggen. Er komt ook een verbod op valse reviews en de lidstaten krijgen de mogelijkheid om de termijn voor het herroepingsrecht bij deur-tot-deurverkopen van 14 naar 30 dagen te verlengen.
