Het gebruik van cryptomunten wint aan populariteit. Het is natuurlijk in de eerste plaats nog altijd het speeltje van beleggers, maar toch wordt het ook steeds vaker gebruikt op het gebied van e-commerce en zelfs voor internationale transacties. Dat heeft alles te maken met de voordelen die deze munten bieden. Ook bij contractuele afspraken duiken cryptomunten vaker op. Hoewel dit innovatieve mogelijkheden biedt, brengt het gebruik van cryptovaluta in contracten ook juridische uitdagingen met zich mee. Gelukkig bestaan hier goede oplossingen voor.
Cryptomunten als ruilmiddel in plaats van betaalmiddel
Juridisch gezien worden cryptomunten in België niet beschouwd als wettig betaalmiddel, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de euro. Dat wil niet zeggen dat het niet kan worden gebruikt in contracten. Wel wordt het dan beschouwd als ruilmiddel. Net zoals je juridisch een auto kunt ruilen voor een mooi schilderij kun je bijvoorbeeld ook Bitcoins ruilen voor dat kunstwerk.
Dit heeft belangrijke implicaties voor contracten waarin cryptomunten worden gebruikt. In een klassieke transactie met euro’s – een relatief stabiele munt – is het duidelijk wat de afgesproken waarde is, maar bij cryptomunten is dat niet altijd het geval. Dit komt doordat de crypto koersen voortdurend schommelen. Dit kan leiden tot onzekerheden, vooral wanneer de betaling pas op een later moment plaatsvindt.
Bijvoorbeeld: een aannemer stemt ermee in om een woning te renoveren voor een vergoeding van 1 Bitcoin. Als de waarde van Bitcoin tijdens het project sterk daalt, kan de aannemer financieel benadeeld worden. Aan de andere kant kan een stijging van de waarde leiden tot een disproportionele kost voor de opdrachtgever. Dit maakt het belangrijk om duidelijke afspraken te maken. Deze afspraken worden opgenomen in het contract.
De uitdaging van volatiliteit
Een van de grootste uitdagingen bij het gebruik van cryptomunten in contracten is met andere woorden hun volatiliteit. De waarde van cryptovaluta kan binnen enkele uren of zelfs minuten sterk veranderen. Dit maakt het risicovol om een vaste waarde af te spreken in een contract. Een betaling in cryptomunten die vandaag redelijk lijkt, kan morgen buitensporig hoog of laag zijn.
Wanneer de waarde van een cryptobetaling fluctueert, kan dit leiden tot geschillen. In het ergste geval kan een rechter beslissen dat een contract nietig is omdat het niet voldoet aan de vereisten op het gebied van billijkheid en redelijkheid. Dit zorgt voor rechtsonzekerheid. Daarom is het belangrijk om contracten met cryptomunten heel nauwgezet op te stellen.
Contractuele oplossingen
Om dergelijke uitdagingen te vermijden, kunnen partijen in hun contract verschillende clausules opnemen. De partijen kunnen bijvoorbeeld overeenkomen dat de waarde van de cryptobetaling wordt gekoppeld aan een fiatvaluta, zoals de euro. De contractuele vergoeding wordt dan uitgedrukt in euro’s, maar de betaling gebeurt in cryptomunten. De koers op het moment van betaling bepaalt hoeveel cryptomunten de betaler moet overmaken.
De verschuldigde som bedraagt € 10.000, omgezet in Bitcoin op basis van de koers van Bitcoinkoers.org op de dag van betaling
Een andere optie is het opnemen van een waardevork in het contract. Hierbij wordt een minimum- en maximumwaarde afgesproken waarbinnen de cryptobetaling mag fluctueren. Als de waarde buiten deze vork valt, wordt een alternatieve betalingsmethode gebruikt of wordt de waarde heronderhandeld.
De betaling bedraagt 1 Bitcoin, met een minimale waarde van € 70.000 en een maximale waarde van € 90.000. Indien de koers buiten deze marges valt, wordt de betaling in euro uitgevoerd. Dan wordt een te betalen som van € 80.000 overeengekomen
Een eenvoudigere methode is het vastleggen van een specifiek tijdstip waarop de waarde van de cryptomunt wordt bepaald. Dit kan bijvoorbeeld de dag van contractondertekening zijn. Hiermee voorkomen partijen dat schommelingen tussen ondertekening en betaling tot onenigheid leiden. De koper kan dan op dat moment de cryptomunt aankopen en onder zich houden tot het moment van de betaling.
De partijen kunnen tot slot clausules opnemen die voorzien in arbitrage of herziening van de betalingsvoorwaarden als de waarde van de cryptomunt onverwacht sterk verandert. Dit biedt flexibiliteit en voorkomt dat een van de partijen onevenredig benadeeld wordt.
Juridische zekerheid bij contracten met cryptomunten
Indien wordt gewerkt met cryptomunten is het belangrijk dat de overeenkomst heel concreet uiteenzet hoe de betaling dient te gebeuren. Er dient een duidelijke betalingstermijn te worden overeengekomen, alsook het adres waarop moet worden betaald. In de overeenkomst kunnen ook afspraken worden opgenomen met betrekking tot bewijsmiddelen, overmacht en laattijdige betalingen. Het gebruik van cryptomunten in contracten vereist in ieder geval een zorgvuldige juridische opmaak van het contract. Het is raadzaam om een jurist in te schakelen om de overeenkomst op te stellen of te controleren.
