Recent heeft de Kamer een nieuwe DNA-wet goedgekeurd die het speelveld van verwantschapsonderzoek eindelijk mogelijk maakt. Met deze wet is het nu mogelijk om verwantschapsonderzoek te gebruiken bij het oplossen van cold cases in ons land.
De kern van de nieuwe DNA-wet
De essentie van de nieuwe wetgeving is de mogelijkheid om DNA van familieleden te gebruiken in het speuren naar daders van misdrijven. Dit betekent dat, in gevallen waar directe DNA-matches ontbreken, onderzoekers nu de mogelijkheid hebben om DNA-profielen te vergelijken met die van naaste verwanten. Een dergelijke benadering kan doorslaggevend zijn in het doorbreken van vastgelopen zaken. Vroeger mocht men DNA namelijk enkel een-op-een vergelijken. Enkel bij een perfecte match was het mogelijk om een dader aan te wijzen. Anders gaf de computer gewoon aan dat er geen match was, zelfs als men eigenlijk had kunnen weten dat de dader diens broer of neef moest zijn.
Hoe werkt verwantschapsonderzoek?
Verwantschapsonderzoek maakt gebruik van het principe dat DNA kenmerken bevat die door generaties heen worden doorgegeven. Hierdoor kunnen onderzoekers potentiële verbanden leggen tussen de DNA-profielen van verdachten of onbekende daders en die van hun familieleden. Dit wordt mogelijk gemaakt door te kijken naar specifieke markers in het Y-chromosoom, dat van vader op zoon wordt doorgegeven, en biedt een unieke kans om verdachten te identificeren via hun mannelijke familieleden. Het is ideaal om mannelijke daders op te sporen. En dat is niet onbelangrijk, want zeker bij zware misdrijven blijken de daders opvallend vaak van het mannelijke geslacht te zijn.
Privacy en verwantschapsonderzoek
Ondanks de uitgebreide mogelijkheden die de wet biedt, staat de bescherming van privacy centraal. De nieuwe regelgeving is zodanig ontworpen dat enkel die informatie gebruikt wordt die cruciaal is voor het onderzoek, zonder onthulling van gevoelige gegevens, zoals medische achtergrond of uiterlijke kenmerken. En dat is niet onbelangrijk, want verwantschapsonderzoek vergt ook onderzoek naar stambomen. En we kunnen niet zomaar aannemen dat elke stamboom volledig zuiver is, zonder bijvoorbeeld buitenechtelijke kinderen. Het is niet de bedoeling dat verwantschapsonderzoek zulke informatie bekend maakt. Om deze en andere redenen was een goed wettelijk kader nodig. De nieuwe wet zorgt ervoor dat, terwijl de deur naar gerechtigheid openzwaait voor onopgeloste zaken, de privacy van individuen beschermd blijft.
Meer lezen over verwantschapsonderzoek
De goedkeuring van deze wet is hoe dan ook een mijlpaal, niet alleen voor onderzoekers die zich al jaren inzetten voor deze casus, maar ook voor nabestaanden die al te lang wachten op antwoorden. Het opent nieuwe wegen naar gerechtigheid voor slachtoffers en biedt een glimp van hoop in wat eens uitzichtloze zaken leken. De nieuwe DNA-wet opent ongekende mogelijkheden voor stamboomonderzoek, door het ontsluiten van verborgen verbanden binnen familiestambomen via het Y-chromosoom. Dit maakt het mogelijk om verre verwantschappen te traceren en zo een rijkere en volledigere familiegeschiedenis te onthullen.
Voor wie dieper wil duiken in de fascinerende wereld van DNA-onderzoek en de impact ervan op forensische wetenschap, is het boek “Dader onbekend” van Sofie Claerhout een aanrader. Dit werk biedt een intrigerende blik op de mogelijkheden van genetisch onderzoek in het oplossen van misdrijven die anders onopgelost zouden blijven.
