In een echtscheidingsovereenkomst of bij een uitspraak door de rechtbank, wordt meestal overeengekomen dat de zogenaamde bijzondere kosten in helften worden gedragen. Die buitengewone kosten staan dan los van eventueel alimentatiegeld. Meestal worden heel wat kosten al in de akte gespecificeerd maar toch hoeft dat geen verplichting te zijn. Wat zijn bijzondere kosten en wat valt onder de verblijfsoverschrijdende kosten? Wij lijsten het voor jou op en geven een aanvullend woordje uitleg.
Wat zijn bijzondere kosten: medische en paramedische kosten
Alle kosten met betrekking tot de consultatie van specialisten en de door specialisten voorgeschreven onderzoeken en hospitalisatiekosten vallen onder de verblijfsoverschrijdende kosten. Ook medicatie, verzorgingskosten, kosten voor een bril of lenzen, kosten voor kinesitherapie, logopedie, orthodontie, steunzolen, prothesen of begeleiding door een psycholoog vallen onder die noemer.
Wel moet je rekening houden met enkele aanvullende criteria:
- De medische en paramedische kosten moeten voorgeschreven zijn door een bevoegde arts of een instantie. Esthetische ingrepen vallen hier zelden onder (bv. borstvergroting), alhoewel dat soms het geval kan zijn (bv. verwijdering moedervlek omwille van risico op huidkanker).
- De bijzondere kosten omvatten enkel deze die niet gedekt zijn door afgesloten verzekeringen of door de tussenkomst van de mutualiteit. Het niet-gedekte deel wordt uiteraard als bijzondere kost aanzien.
- De premie van de hospitalisatieverzekering kan ook als buitengewone kost aanzien worden.
Wat zijn buitengewone kosten: de schoolse opleiding
De volledige schoolse opleiding wordt aanzien als buitengewone kosten. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om het inschrijvingsgeld, vervoersabonnementen (bv. trein of bus), de noodzakelijke materialen, de kosten voor schoolboeken of cursussen, school- en studiereizen en een eigen computer of laptop.
Ook hier moet je rekening houden met uiteenlopende criteria:
- Noodzakelijke materialen (bv. Voltmeter, grafische rekenmachine, …) worden enkel aanvaard indien ze ook zijn aangegeven op een lijst die door de onderwijsinstelling wordt verstrekt;
- Kosten voor boeken en cursussen worden in principe enkel geaccepteerd vanaf het middelbaar onderwijs;
- Kosten voor een eigen computer of laptop worden enkel geaccepteerd indien dit noodzakelijk is voor de studie;
- School- en studiereizen worden geaccepteerd indien ze langer zijn dan één dag, hetzelfde geldt voor bos-, sneeuw- en zeeklassen;
- Eventuele studietoelagen, beurzen en andere tussenkomsten moeten in aftrek worden gebracht.
Wat zijn buitengewone kosten: kosten voor persoonlijke ontplooiing
Ook de kosten voor de persoonlijke ontwikkeling van de persoonlijkheid en de persoonlijke ontplooiing van het kind, worden aanzien als buitengewone kosten. Het gaat bijvoorbeeld om het inschrijvingsgeld voor de sportclub, kosten voor de jeugdvereniging, taalkampen, de kosten voor de huur van een studentenkamer, de kosten voor het internaat en de kosten voor het behalen van een rijbewijs. Het hof van beroep te Gent gaf eerder al aan dat ook bijvoorbeeld de huur- of aankoopkosten van een muziekinstrument onder de regeling bijzondere kosten kan vallen.
Bijkomstige criteria:
- De kosten voor de huur van een internaat of een studentenkamer zijn enkel toegestaan indien deze noodzakelijk zijn. Voor een student hoger onderwijs met een reistijd van meer dan één uur vanaf de woning tot aan de campus, kan aangenomen worden dat de kosten noodzakelijk zijn. Uiteraard kunnen huiselijke omstandigheden (bv. geen eigen kamer) ook een rol spelen bij de bepaling van het noodzakelijk karakter.
- De kosten voor de huur van een internaat of een studentenkamer worden niet geaccepteerd indien ze nodeloze luxe-uitgaven uitmaken;
- De kosten voor het behalen van een rijbewijs worden enkel geaccepteerd indien het (theoretisch) rijbewijs niet kosteloos of goedkoper via de school kan gehaald worden.
Andere regeling mogelijk
Bovenstaande overzichten gelden uiteraard slechts in zoverre de partijen geen afwijkende regeling zijn overeengekomen. De partijen kunnen immers ook onderling anders overeenkomen zijn en dit zelfs op een later tijdstip. Ook bij het exclusief ouderlijk gezag is een afwijkende regeling mogelijk. Dit wordt steeds geval per geval bekeken.
Buitengewone kosten vorderen
De partijen moeten op vaste overeengekomen tijdstippen een gedetailleerde lijst maken van alle buitengewone of bijzondere kosten. Hierbij leggen ze ook de facturen en/of betaalbewijzen voor. De andere partij dient dan binnen de vastgestelde termijn (de noodzakelijke kosten volgens een overeengekomen percentage (vaak: 50%) te betalen.
Gaat de andere ouder niet akkoord met de bijzondere kosten? Dan moet deze per aangetekende brief zijn weigering tot toestemming kenbaar maken. In het andere geval mag aangenomen worden dat de ouder akkoord gaat met de meegedeelde buitengewone kosten.
Buitengewone kosten zonder overleg
Het maken van buitengewone kosten zonder overleg kan voor sommige kostenposten zeker. We denken bijvoorbeeld aan de medische en paramedische kosten. Voor de kosten voor persoonlijke ontplooiing neemt men meestal aan dat buitengewone kosten zonder overleg niet geaccepteerd worden. Wel volstaat het om per aangetekend schrijven een verzoek in te dienen bij de andere ouder. Laat die andere ouder na om hierop binnen een redelijke termijn te reageren? Dan mag aangenomen worden dat de buitengewone kosten zonder overleg gemaakt mogen worden.
Buitengewone kosten: fiscaal aftrekbaar?
Zoals je vast wel weet, is de onderhoudsuitkering fiscaal aftrekbaar op voorwaarde dat er niet gekozen wordt voor een verhoging van de belastbare som. Om fiscaal aftrekbaar te zijn moeten de uitgekeerde bedragen gebeurd zijn ter uitvoering van een wettelijke verplichting (alhoewel vrijwillige betalingen ook aftrekbaar zijn op basis van de wettelijke verplichting om voor de minderjarige kinderen te zorgen), betaald zijn aan een persoon die geen deel uitmaakt van het gezin van de belastingplichtige en regelmatig betaald zijn.
Laten we alvast duidelijk zijn: ook buitengewone kosten kunnen fiscaal aftrekbaar zijn. Hier geldt de regelmatigheidsvoorwaarde immers niet aangezien dat, gelet op hun aard, niet mogelijk is (de voorwaarde van regelmatigheid blijft zonder voorwerp). Onder andere het Hof van Beroep te Antwerpen bevestigde dit eerder. Zo kan je bijvoorbeeld de betaalde kosten voor een studentenkamer gewoon fiscaal aftrekken. Wel doe je er natuurlijk goed aan om de nodige bewijsmaterialen te verzamelen: de bankafschriften van de betalingen en de periodieke lijst met gemaakte buitengewone kosten, opgesteld door de ex-partner, volstaan vast en zeker.
