Ook onze inlichtingen- en veiligheidsdiensten mogen telefoongesprekken afluisteren, afluisterapparatuur plaatsen in woningen of de post openen. Uiteraard enkel in bijzondere omstandigheden. En bovendien zijn ze verplicht om jou nadien hierover in te lichten. Dat is althans wat het Grondwettelijk Hof nu aangeeft. Niet geheel verwonderlijk want ook al in 2011 struikelde het Hof om dezelfde redenen over de passieve notificatieplicht.
Passieve notificatieplicht volstaat niet
In de huidige reglementering voorziet de wetgever in een passieve notificatieplicht. Zo moet de betrokkene zelf om informatie verzoeken, waarna het diensthoofd beslist om al dan niet de kennisgeving te verlenen. Het diensthoofd dient hierbij rekening te houden met verschillende factoren. Zo mag de kennisgeving een gerechtelijk onderzoek niet in gevaar brengen.
In de huidige reglementering spreekt men met andere woorden niet alleen van een kennisgeving op verzoek, maar bovendien ook beperkt tot uitzonderlijke omstandigheden en strikte voorwaarden. Dat kan volgens het Grondwettelijk Hof niet de bedoeling zijn.
Staatsveiligheid moet actief informeren
Dat is inderdaad wat het Grondwettelijk Hof nu heeft beslist. Het is de overheid die actief de burgers moet informeren. Hiermee volgt het Grondwettelijk Hof de zienswijze van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Alleen zo’n actieve informatieplicht maakt het voor de betrokkene immers mogelijk om misbruik tegen te gaan en de wettigheid van de aftapmaatregelen te betwisten.
