In theorie moeten volledig werklozen en de werklozen in het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag voortdurend beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt (excl. enkele uitzonderingen). In de praktijk moeten ze ingaan op passende dienstbetrekkingen die hen worden voorgesteld. Nu wordt het begrip “passende dienstbetrekkingen” verruimt tot “competenties die buiten de beroeps- of studiecontext verworven zijn”. Dit verruimt het aantal mogelijke aanbiedingen waar de werkloze verplicht op in moet gaan.
Huidige definitie
Op niet-passende dienstbetrekkingen van de VDAB, Actiris of Forem moet de werkloze niet ingaan. Indien de werkloze jonger is dan 30 jaar of een beroepsverleden heeft van minder dan 5 jaar mag de werkloze gedurende de eerste drie maanden werkloosheid niet verplicht worden om in te gaan op niet-overeenstemmende dienstbetrekkingen die niet aansluiten bij de bekwaamheden verworven via zijn studies. Voor wie een beroepsverleden heeft van minstens 5 jaar of ouder is dan 30 jaar geldt een termijn van 5 maanden werkloosheid. Weet dat er ook nog andere criteria meespelen zoals bijvoorbeeld de arbeidsduur, de bezoldiging en duur van de verplaatsingen naar de plaats van de tewerkstelling.
Onder het huidig stelsel is de werkloze verplicht om na de periode van 3 of 5 maanden in te gaan op iedere dienstbetrekking voor zover zij overeenstemt met de passende bekwaamheden en opleiding.
Nieuwe definitie
De genoemde perioden van drie en vijf maanden blijven behouden. Echter worden de weigeringsgronden gelimiteerd. Zo kan de dienst voor arbeidsbemiddeling ook bijvoorbeeld rekening houden met de “competenties en de talenten van de werkloze”. Een ruim begrip dat veel verder gaat dan enkel alleen de focus op de opleiding. Het heeft ook een duidelijk doel: de gewestelijke diensten voor arbeidsbemiddeling zullen meer dienstbetrekkingen kunnen voorstellen terwijl de werkzoekende ze minder snel zal kunnen weigeren. Doet hij dat wel? Dan kan de werkloze sneller worden uitgesloten uit de werkloosheid.
Gevolgen
De ervaringen die de werkloze tijdens zijn leven opgedaan heeft, kan de gewestelijke dienst voor arbeidsbemiddeling nu gebruiken om een te accepteren dienstbetrekking voor te leggen. Hoe zij die competenties en talenten in kaart zullen brengen? Daar is minder duidelijkheid over.
Kortom: als werkloze gooi je je verborgen talenten maar beter niet ten tonele. Een werkloze zonder talent heeft duidelijk meer weigeringsgronden. Achter de kassa gaan zitten om een periode van werkloosheid op te vangen? Misschien toch niet zo’n goed idee. Te kort door de bocht? Waarschijnlijk wel: het is afwachten hoe een en ander concreet zal ingevuld worden. Natuurlijk blijven we het vertrouwen behouden in de diensten voor arbeidsbemiddeling, maar we moeten toch opletten dat we niet al te eenvoudig verschuiven naar een systeem waarbij “alles wat je zegt tegen jou kan gebruikt worden”. In dat geval gaat de coachende rol volledig verloren.
De nieuwe definitie gaat in vanaf 3 februari 2018.
