Het coronavirus is intussen al een tijdje in België aanwezig en de maatregelen om de razendsnelle verspreiding tegen te gaan worden elke dag opgedreven. Gisterenavond nam de Nationale Veiligheidsraad nog een aantal extra maatregelen. Cafés en restaurants sluiten tijdelijk de deuren en kledingwinkels mogen tijdens het weekend niet langer open zijn. Daarnaast blijft het ook mogelijk dat een bedrijf met besmettingen tijdelijk de deuren moet sluiten. Zo’n beslissingen hebben niet alleen een impact op het bedrijf zelf, maar ook op het personeel dat tijdelijk zonder werk komt te zitten. Heb je dan nog recht op loon of werkloosheidsuitkeringen? Ik leg het voor je uit.
Werkgever moet tijdelijke werkloosheid aanvragen
Het coronavirus kan zowel rechtstreeks (opgelegde sluiting door de overheid, bv. voor cafés en restaurants) als onrechtstreeks (problemen met leveringen, bv. in de productiesector) de werkgelegenheid in een bedrijf aantasten. In zo’n geval is het niet langer mogelijk om de normale arbeidsregeling te handhaven en kan de werkgever een overmachtssituatie inroepen.
De werkgever moet dan een elektronische aangifte indienen bij het werkloosheidsbureau en “coronavirus” bij de economische redenen vermelden. Er kan vervolgens een volledige of gedeeltelijke schorsingsregeling worden ingevoerd volgens volgende modaliteiten:
| Type schorsing | Duur van de schorsing | Maximumduur |
| Volledige schorsing | 0 arbeidsdagen per week | Maximaal vier weken en telkens een verplichte werkweek |
| Grote schorsing | < 3 arbeidsdagen per week of < 1 arbeidsweek per twee weken | Maximaal drie maanden en telkens een verplichte werkweek |
| Kleine schorsing | ≥ 3 arbeidsdagen per week of ≥ 1 arbeidsweek per twee weken | Maximaal 12 maanden |
De volledige schorsing kan bijvoorbeeld een oplossing zijn voor horecagelegenheden die tot 3 april volledig de deuren moeten sluiten. Voor niet-essentiële winkels die tijdens de weekends moeten sluiten, kan de kleine schorsing dan weer een uitweg bieden.
Ook in andere gevallen kan werkgever tijdelijke werkloosheid aanvragen
De werkgever kan de overmachtssituatie niet zomaar inroepen en moet een gemotiveerd dossier indienen bij de dienst tijdelijke werkloosheid. De werkgever moet daarbij gedetailleerd uitleggen hoe de werkloosheid door de overmachtssituatie (coronavirus) is ontstaan.
Wanneer de onderneming door een overheid of instantie moet sluiten, zoals nu het geval is, volstaat als overmachtssituatie. In andere gevallen is het een beetje wikken en wegen. Het louter feit dat een werknemer uit een getroffen gebied kwam zonder concrete indicatie op besmettingsgevaar, zal bijvoorbeeld niet volstaan om ten aanzien van de werknemer de overmachtssituatie in te roepen. Ook louter preventieve maatregelen die de werkgever vrijwillig treft, kunnen geen tijdelijke werkloosheid rechtvaardigen. Daarvoor zijn nu eenmaal andere oplossingen zoals telewerk.
Economische factoren kunnen de tijdelijke werkloosheid eveneens rechtvaardigen, bijvoorbeeld wanneer de vraag naar producten of diensten afneemt of wanneer leveringsproblemen ervoor zorgen dat het bedrijf niet langer volwaardig kan produceren. Ook wanneer een bedrijf door een overheid of instantie in quarantaine moet, is het mogelijk om tijdelijke werkloosheid in te roepen. In principe kan de erkenning dan binnen drie tot vier dagen volgen
Tijdelijk recht op werkloosheidsuitkeringen
Wanneer er inderdaad sprake is van tijdelijke werkloosheid, heeft de werknemer recht op werkloosheidsuitkeringen. Hiervoor is de werknemer van wachttijd vrijgesteld. De werknemer ontvangt dan 65% van zijn geplafonneerd loon (max 65% van 2.754,76 euro), maar er wordt wel 26,75% bedrijfsvoorheffing ingehouden. Tot 30 juni 2020 is het bedrag van de uitkering tijdelijk verhoogd tot 70% van het geplafonneerd loon. Voor de dagen die de werknemer wel presteerde, bijvoorbeeld bij een kleine schorsing, behoudt de werknemer natuurlijk het recht op loon.
Enkel werknemers die niet ziek zijn kunnen een beroep doen op de werkloosheidsuitkeringen. De werknemer die zelf ziek en besmet is met het coronavirus heeft uiteraard wel recht op ziekte-uitkeringen. Na de periode van het gewaarborgd loon hebben zij recht op 60% van het begrensde laatste brutoloon.
