Eenmaal de verkiezingen dichterbij komen, zijn er niet alleen de vele pamfletten en posters, maar ook de typische verkiezingsfolders en -brieven. Het lijkt wel alsof iedere politicus wakker is geworden en ineens jouw belangen hoopt te dienen. Sympathiek of eerder irritant? Dat laat ik in het midden. Wel staat het vast dat heel wat mensen die verkiezingsfolders en -brieven eerder kwijt dan rijk zijn. Maar kunnen zij überhaupt iets doen om geen verkiezingsfolders meer te ontvangen?
Volstaat de ‘geen-reclame-sticker’ om geen verkiezingsfolders te ontvangen?
Om die vraag te beantwoorden moeten we de definitie van reclame erbij halen. Die definitie staat omschreven in boek XII van het Wetboek van Economisch Recht. Het luidt als volgt:
Reclame: iedere mededeling die rechtstreeks of onrechtstreeks ten doel heeft de verkoop van producten te bevorderen, ongeacht de plaats of de aangewende communicatiemiddelen.”
Die definitie maakt al snel duidelijk dat verkiezingsfolders inderdaad niet onder de definitie van reclame vallen. Ook met een geen-reclame-sticker mogen de verkiezingsfolders dus massaal in jouw brievenbus terechtkomen.
Ik zeg mogen, maar ik bedoel eigenlijk moeten. De vriendelijke postbode kan er immers helemaal niks aan doen. In het beheerscontract van bpost staat de verplichting om verkiezingsdrukwerk te bedelen. Zelfs indien jij jouw ongenoegen duidelijk laat blijken, zal de postbode tegen wil en dank de verkiezingsfolders in jouw brievenbus moeten deponeren. Op de postbode hoef je dus zeker jouw woede niet bot te vieren.
Maar mag je dan zomaar gepersonaliseerde brieven krijgen?
Politieke partijen en hun kandidaten mogen databanken gebruiken met jouw persoonlijke gegevens om jou communicatie op naam te versturen. Echter zijn zij net zoals bedrijven onderworpen aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Ten gevolge hiervan zullen zij jouw persoonsgegevens rechtmatig moeten verwerken.
Volgens de AVG moet de verzender een afweging maken tussen jouw rechten en vrijheden en de belangen van de politieke partij om te besluiten of het jouw gegevens rechtmatig mag verwerken. Er moet dan ook sprake zijn van een rechtmatig belang. In het geval van gepersonaliseerde verkiezingsbrieven houdt dat principieel geen probleem in. Zo bepaalt het kieswetboek dat de voorgedragene de kieslijst mag aanwenden voor verkiezingsdoeleinden (maar de gegevens dus niet aan derden mag meedelen). Louter voor de gepersonaliseerde verkiezingsfolders stelt zich geen probleem, maar men zal jouw gegevens dus niet later opnieuw mogen gebruiken in het kader van ledenwerving.
Voorafgaand zal je je niet kunnen verzetten tegen het ontvangen van gepersonaliseerde verkiezingsfolders. Wel beschik je hier over een recht van bezwaar. Je mag de politieke partij die jouw persoonsgegevens verwerkt om zo’n gepersonaliseerde verkiezingsfolders en -brieven te versturen, vragen om jouw persoonsgegevens in de toekomst niet langer te verwerken.
Uiteindelijk zal jouw brievenbus nog steeds uitpuilen met allerhande andere verkiezingsfolders, dat is waar. Maar de strijd tegen gepersonaliseerde verkiezingsbrieven kan je op die manier wel winnen. De veldslag en de oorlog, weet je wel?
