Wanneer de oproepingsbrief om te gaan zitten in een stem- of telbureau in de bus valt, staan we in eerste instantie niet te springen. Volgens sommigen is het niet meer dan hun burgerplicht, anderen zien het eerder als een pesterij. Maar waarom ben jij nu net opgeroepen als bijzitter? En wat als je niet kan gaan, krijg je dan automatisch een boete?
Wie wordt opgeroepen als bijzitter?
Hoewel iedere burger in principe kan worden opgeroepen als bijzitter of voorzitter, zijn er factoren die de kans toch een stuk de hoogte instuwen. Magistraten, advocaten, onderwijzers, ambtenaren, gerechtsdeurwaarders en gerechtelijke stagiairs worden bijvoorbeeld steevast op de lijst gezet door het gemeentebestuur.
Ook gewone burgers kunnen als bijzitter worden opgeroepen. Zij staan echter op een andere lijst. Hier blijkt statistisch dat wie dertig jaar is, een grotere kans maakt om opgeroepen te worden. Het is het gevolg van een vroegere gewoonte die op sommige plaatsen nog steeds wordt toegepast. Ben je in 1989 geboren? Dan maak je bij de verkiezingen in 2019 extra kans om als bijzitter opgeroepen te worden.
Overigens mag je jezelf in principe niet vrijwillig aanbieden om te gaan zitten. Toch is het in sommige steden nog steeds een courante praktijk. Dat heeft alles te maken met het feit dat er eigenlijk geen sancties op bestaan.
Ik kan niet gaan bijzitten: krijg ik nu een boete?
Het antwoord op die vraag is natuurlijk afhankelijk van jouw situatie. Kan je niet gaan bijzitten omdat je op dat moment net een date hebt? Dan is dat geen uitvlucht.
Dat is natuurlijk volledig anders in het geval van overmacht. Wat al dan niet onder overmacht valt, is niet duidelijk. Een probleem met jouw wagen? Een gebroken been? Is de wekker niet afgegaan door een stroomstoring? In principe zal de magistraat moeten oordelen of je al dan niet rechtsgeldig niet kon gaan bijzitten. Het is hierbij belangrijk om meteen te melden dat je niet beschikbaar ben. Maak ook steeds alle bewijsstukken over, dat vergroot de kans dat de magistraat in jouw voordeel zal oordelen.
Als bijzitter niet komen opdagen: welke boete krijg je?
Als je niet gaat stemmen, ziet men het vaker wel dan niet door de vingers. Ben je als bijzitter niet komen opdagen? Dan is dat volledig anders. Hier kan je vervolgd worden voor de correctionele rechtbank. Vooraf zal men jou wel een minnelijke schikking voorleggen. Bij de voorgaande verkiezingen ging het om een minnelijke schikking van 250 euro voor zij die als bijzitter niet komen opdagen. Betaal je die minnelijke schikking? Dan ben je er vanaf.
Betaal je niet? Dan loop je het risico op vervolging voor de correctionele rechtbank. Hier kan de boete oplopen tot 1.600 euro. Toch maar twee keer nadenken vooraleer je als bijzitter niet komt opdagen? Dat is inderdaad het belangrijkste advies.
