Ten gevolge van de coronacrisis zijn de binnengrenzen in Europa nog grotendeels gesloten. Eerder nam Europa al maatregelen om de levering van essentiële goederen en diensten te garanderen, net zoals Europa dat ook deed voor het vrij verkeer van essentiële buitengrensoverschrijdende reizen. Hierdoor zijn ook seizoensarbeiders nog steeds welkom in ons land. Nu meer lidstaten uitkijken naar het heropenen van een aantal binnengrenzen, schetst de Europese Commissie nu drie voorwaarden waaraan moet zijn voldaan.
Drie voorwaarden voor herstel vrij verkeer personen en goederen
De landen of landengroep waartussen de grenzen geopend zijn, moeten een vergelijkbare epidemiologische situatie hebben. Hierbij moeten de landen ook voldoende ziekenhuiscapaciteit hebben, net zoals voldoende test-, toezicht- en contacttraceringcapaciteit. De reiziger moet eveneens in alle landen de beperkende maatregelen kunnen naleven of er moeten aanvullende beschermingsmaatregelen worden genomen. Hierbij verwijst de Europese Commissie opnieuw naar contacttraceringapplicaties die grensoverschrijdend werken. Beperkende maatregelen moeten wel evenredig zijn en mogen niet verder gaan dan wat nodig is om de volksgezondheid te beschermen.
De Europese Commissie beveelt de lidstaten aan om alle informatie voor de reizigers op één website te bundelen. Reizigers die het grondgebied van een land binnenkomen, zouden dan een sms’je moeten krijgen met daarin een link naar de website waar ze die informatie kunnen raadplegen. Ook de gegevens van een contactpunt waar de reiziger zich bij covid-19-gerelateerde symptomen kan aanmelden, moeten op die manier worden verstrekt.
Gefaseerd verloop van opening binnengrenzen
In de mededeling “Naar een gefaseerde en gecoördineerde aanpak van het herstel van het vrije verkeer en de opheffing van de binnengrenscontroles” geeft de Europese Commissie aan dat de opheffing van de binnengrenscontroles gefaseerd moet verlopen. Sowieso is het sluiten van de binnengrenzen in Europa een uitzonderlijke maatregel die in tijd moet worden beperkt.
Eerst en vooral moeten reisbeperkingen worden opgeheven tussen lidstaten, gebieden en regio’s waar de epidemiologische situatie voldoende vergelijkbaar is én gunstig verloopt. Daarbij mogen lidstaten niet discrimineren en zomaar een bepaald gebied of een bepaalde lidstaat uitsluiten. De Europese Commissie houdt er rekening mee dat sommige lidstaten echter angstig zijn voor de heropening van de binnengrenzen. De Europese Commissie geeft wel aan dat het lidstaten is toegestaan om risicogebaseerde controles uit te voeren of lokale politiemaatregelen te treffen.
In een tweede fase worden alle binnengrenscontroles en reisbeperkingen in het volledig Schengengebied opgeheven. Op dat moment zou de situatie in alle lidstaten vergelijkbaar moeten zijn en gunstig moeten evolueren. De voorwaarde is dan wel dat alle voorlichtingscampagnes en gezondheidsmaatregelen blijven lopen, met name wat de fysieke afstand betreft. Dit tot er een werkbaar vaccin is. Zelfs met open grenzen blijft social distancing dus nog even de norm.
