Vanaf 16 februari 2023 zal het in de buurt van waterrijke gebieden verboden zijn om loodhagel af te schieten dat een loodconcentratie heeft van minstens 1 gewichtsprocent. Vanaf dan is het ook verboden om loodhagel bij zich te hebben tijdens het schieten of als onderdeel bij het schieten, bijvoorbeeld voor drijvers. Het verbod geldt niet alleen in waterrijk gebied, maar ook op een afstand van 100 meter vanaf elk buitengrenspunt van dit waterrijk gebied.
Noodzaak van een verbod op lood in waterrijke gebieden
Bij het afvuren van een hagelpatroon verspreiden zich namelijk tot honderden loodkorreltjes. Hierdoor bestrijken de kogels een heel groot oppervlak en is het nagenoeg onmogelijk om het dier te missen, zelfs wanneer er niet geheel accuraat wordt gemikt. Het probleem is echter dat die honderden kogeltjes op de grond of op de bodem van vijvers, beken en moerassen blijven liggen. Hier komen ze in de grond terecht of lossen ze langzaam op. In Denemarken heeft men bij een bodemonderzoek in een drukbezocht jachtgebied zo vastgesteld dat er zich op sommige plaatsen meer dan 100 loodkorrels per vierkante meter bevonden, met een gemiddelde tussen 10 en 40 loodkorrels per vierkante meter.
Amerikaans onderzoek heeft dan weer aangetoond hoe dit desastreus kan zijn voor de lokale fauna en flora. Dit onderzoek toonde loodvergiftiging aan bij eenden van zodra er 1 tot 2 loodkorrels per vierkante meter gevonden werden, met de wetenschap dat het risico op zandgrond wel groter is dan op een steenachtige bodem.
In Denemarken werd al een grote zwanensterfte aan de aanwezigheid van loodkorrels in de natuur toegeschreven. Het onderzoek dat daarop volgde, was niet bepaald rooskleurig. 20% van de onderzochte overlijdens bij eenden was aan een loodvergiftiging te wijten. In totaal had ruim een derde van alle vogels te hoge loodwaarden in de lever en de nieren.
Loodvergiftiging treedt op wanneer het lood zich door het lichaam kan verspreiden. Lood heeft namelijk een verlammend effect op het zenuwstelsel. Hierdoor ondervinden vogels moeilijkheden met het rechtop houden van de nek, het vliegen, het slikken enzovoort. Zelfs lichte hoeveelheden kunnen zo een risico inhouden op ondervoeding, onderkoeling of verdrinking. Bij grotere hoeveelheden treedt coma en vervolgens de dood op.
Niet alleen de vogelpopulatie heeft baat bij een loodverbod, want ook de bodems en de gewassen worden erdoor verontreinigd. Dit heeft een remmende werking op de bodemmicroflora en de bodemademhaling. Regenwormen lossen het lood op en het loodgehalte in hun lichaam kan heel hoog oplopen, wat dan weer gevolgen heeft voor andere predatoren zoals mollen en knaagdieren. Ook deze dieren worden door het lood vergiftigd en zijn hierdoor een makkelijker prooidier, waardoor er opnieuw andere roofdieren vergiftigd kunnen worden. Daarnaast komt het lood ook op de mens zijn bord terecht.
Verbod op lood in de buurt van wetlands
Het verbod geldt in een straal van 100 meter vanaf elk buitengrenspunt van een wetlandsgebied. Wetlands zijn laaglanden die permanent of tijdelijk door opkomend water zijn verzadigd. Europa kiest echter voor een ruimere formulering en hanteert de definitie van wetlands die ook in de Conventie van Ramsar, een in Iran ondertekende overeenkomst die het behoud van alle watergebieden regelt, werd gehanteerd (de zogenaamde “Ramsar-wetlands”).
Hierbij gaat het om (i) moerassen, veen- en plasgebieden en vennen, ongeacht of zij natuurlijk of kunstmatig zijn, blijvend of tijdelijk zijn, stilstaand of stromend water hebben en zoet of brak of zout zijn, (ii) met inbegrip van zeewater, waarvan de diepte bij eb niet meer dan zes meter bedraagt.
|
Ramsar-wetlands in België |
|
|
De Vlaamse Banken
|
Een groep zeebanken die grotendeels gelegen zijn in het Belgische deel van de Noordzee, maar deels ook in de Franse territoriale wateren. |
|
Het Zwin
|
De dichtslibbende zeearm die oorspronkelijk Brugge met de Noordzee verbond. Het is bovendien een drukbezocht natuurgebied. |
|
De IJzerbroeken te Diksmuide en Lo-Reninge
|
Overstroombare broeklanden langs de IJzerrivier. Bij hevige regenval neemt de rivier er zijn winterbed in. |
|
De Schorren van de Benedenschelde
|
Schorrengebied dat loopt vanaf Gent tot aan de Nederlandse grens, met diepe en ondiepe watergebieden die deel uitmaken van het Schelde- en Durme-estuarium (Natura 2000). |
|
De Kalmthoutse Heide
|
Natuurgebied in Antwerpen, bestaande uit vennen en zandverstuivingen. Het gebied is van zeer groot belang voor de trekkende regenwulpen die broeden in Noord-Europa en overwinteren in West-Afrika. |
|
Moerassen van Harchies
|
Moerasgebied in de Waalse provincie Henegouwen. Hier zijn meer dan 350 plantensoorten en 250 vogelsoorten aanwezig, waaronder de bruine kiekendief en de wouwaap. |
|
Les Hautes Fagnes (Hoge Venen)
|
Natuurgebied op een hoogvlakte die grotendeels in de Ardennen ligt. Er treedt nog steeds veenvorming op. Het gebied staat al langer onder druk door stikstofdepositie en ontwatering, waardoor het pijpenstrootje steeds vaker voorkomt, en invasieve soorten zoals de Japanse duizendknoop. In het gebied komen lynxen en korhoenders voor. |
|
Grotte des Emotions
|
Een grottenstelsel bij een verdwijnpunt van een zijriviertje van de Ourthe. De grot bevindt zich grotendeels onder het rivierniveau en is uitzonderlijk modderig. Er bevindt zich een grote onderaardse rivier met een debiet van 80 liter per seconde. De grot heeft een ongelofelijk grote mineralogische rijkdom en hoewel het volgens speleologen een van de mooiste plekken van België zou zijn, kan het door het risico op de verstoring van haar schoonheid en de gevaren door het extreem modderig karakter niet worden bezocht. Het geniet een verregaande bescherming. |
|
Vallée de la Haute-Sûre |
Grotendeels gelegen in het Groothertogdom Luxemburg, maar ook deels in België. Het bestaat uit een complex van beboste wetlands, veengebieden, rietvelden en bronnen. Het herbergt soorten als de Europese otter, de das en de bleekparelmossel. |
