Een testament is een document waarin je vastlegt wat er na je overlijden met je bezittingen moet gebeuren. Je kunt ervoor kiezen om dit zelf op te stellen, waarbij het testament verplicht handgeschreven moet zijn, of je kunt dit door een notaris laten opstellen. Hoewel het aantrekkelijk (en goedkoop) lijkt om zelf een testament op te stellen, brengt het bepaalde risico’s met zich mee. Hieronder worden vijf veelvoorkomende problemen met een handgeschreven testament toegelicht.
1. Problemen met het handschrift of de datering
Bij een handgeschreven testament kan twijfel ontstaan over de authenticiteit van het testament. Men zal dan moeten nagaan of het handschrift, de handtekening en de datering kloppen. Als een testament iemand benadeelt, kan deze erfgenaam het handschrift betwisten. Het is dan aan de begunstigde (de persoon die erft) om te bewijzen dat het inderdaad het handschrift van de overledene is. Dit kan leiden tot vertragingen en het inschakelen van een schriftdeskundige. Voor de erfgenaam brengt dit kosten met zich mee, zeker als er ook nog eens juridische procedures lopen.
2. Twijfels over de mentale toestand
Een testament kan ter discussie worden gesteld als erfgenamen twijfelen aan de mentale gezondheid van de overledene ten tijde van het opstellen van het testament. Net doordat de wet niet expliciet definieert wat een gezonde geest inhoudt, kan er discussie ontstaan indien het testament is opgesteld in een periode van mentale fragiliteit. Het kan dan lastig zijn om aan te tonen dat de overledene echt wist wat hij of zij deed.
3. Het testament raakt zoek
Een testament dat thuis wordt bewaard of aan een vertrouwenspersoon wordt gegeven, kan met de tijd zoekraken of zelfs vernietigd worden door benadeelde erfgenamen die het als eerste vinden. Dit probleem kan worden voorkomen door het testament in bewaring te geven bij een notaris. De notaris zal het testament registreren in het Centraal Register voor Uiterste Wilsbeschikkingen CRT. Dit resulteert in extra kosten.
4. Onuitvoerbaar of onduidelijk testament
Zonder juridische expertise een testament opstellen, kan leiden tot onduidelijkheden of bepalingen die wettelijk niet uitvoerbaar zijn. Zo kunnen sommige wettelijke erfgenamen, zoals kinderen en de huwelijkspartner, niet volledig worden onterfd. Het is niet altijd duidelijk wat de bedoeling van de erflater was en bij interpretatiegeschillen zal de rechter hierover een uitspraak moeten doen. Opnieuw resulteert dit in extra kosten en tijdverlies. Mogelijk wordt het testament niet uitgevoerd zoals jij dat hebt gewenst.
5. Fiscale gevolgen worden onderschat
Bij het opstellen van een testament denken mensen vaak niet aan de fiscale gevolgen voor de erfgenamen. Afhankelijk van de relatie met de overledene kunnen erfgenamen onder verschillende belastingtarieven vallen. Het is essentieel om je hiervan bewust te zijn om onaangename verrassingen voor je erfgenamen te voorkomen. Er zijn wel degelijk mogelijkheden om de nalatenschap fiscaal te optimaliseren. Wie zelf een testament opstelt, is hier vaak niet of onvoldoende van op de hoogte.
Conclusie: laat je goed informeren
Wil je zeker zijn dat jouw wensen na je overlijden correct worden uitgevoerd en wil je problemen voor je erfgenamen voorkomen? Overweeg dan om je testament door een notaris te laten opstellen of, als je zelf een testament schrijft, deze op zijn minst door een notaris te laten controleren. Een notaris kan je begeleiden door het complexe juridische (en fiscale) landschap, zodat jouw laatste wensen op de juiste manier worden vastgelegd.
