Criminele organisaties profiteerden lang van de inconsistente Europese wapenwetgeving. Met de Europese Wapenrichtlijn 2017/853 moest daar verandering in komen en werden er stappen gezet naar een eengemaakte wapenwetgeving. De eerste stappen voor de Europese Wapenrichtlijn werden na de aanslagen in Parijs gezet. België is al langer in de weer om de Belgische wapenwetgeving aan te passen aan de bepalingen van de richtlijn. Op 5 juni 2020 treden er opnieuw een aantal wijzigingen in werking.
Geneutraliseerde vuurwapens worden aangifteplichtig
Vroeger waren geneutraliseerde vuurwapens niet aangifteplichtig. Echter, deze houden ook een gevaar in omdat ze vaak moeilijk of niet van een echt wapen te onderscheiden zijn. De Proefbank voor Vuurwapens zal iedere keer dat ze een vuurwapen onbruikbaar maken een aangiftebericht moeten sturen naar de gouverneur. Het is natuurlijk ook mogelijk dat iemand al langer in het bezit is van een geneutraliseerd vuurwapen. Zij moeten zelf een aangifte doen bij de gouverneur van hun verblijfplaats. Hiervoor hebben ze wel nog tot en met 14 maart 2021 de tijd.
Daarnaast geldt de verplichting ook voor overdragers en erfgenamen. De keuze om de verplichting bij de overdrager en niet bij de koper te leggen, spreekt voor zich: wie criminele activiteiten voor ogen heeft zal niet meteen geneigd zijn om netjes een aangifte te doen. Erfgenamen moeten ten slotte binnen de drie maanden na ontvangst van het vuurwapen een aangifte doen. De gouverneur zal het wapen steeds registreren in het Centraal Wapenregister.
Bij de invoer van wapens gelden andere regels. In dergelijke gevallen moet de invoerder (en dus niet de overdrager) aan de Proefbank vragen om het wapen te registreren. De invoerder moet dit binnen de acht dagen na de invoer doen.
Ook aangifte bij het uitlenen van een jachtwapen
Het uitlenen van jachtwapens tussen houders van een jachtverlof is onder voorwaarden wettelijk toegestaan en wordt veelvuldig gedaan, zeker bij de ontvangst van gastjagers. Momenteel moeten jagers die hun wapen minstens een maand uitlenen daarvan aangifte doen bij de lokale politie. Vanaf 5 juni 2020 moet dat al na een week. Ze moeten de aangifte doen bij het begin van de uitlening en bij de lokale politie van de verblijfsplaats van de ontlener. Wanneer de ontlener niet in België verblijft, doen ze de aangifte wel bij de lokale politie van de eigen verblijfplaats.
Vuurwapenpassen zijn vijf jaar geldig
De Europese Wapenrichtlijn voorziet in een uniforme geldigheidsduur van vijf jaar voor alle Europese Vuurwapenpassen. In België was er nog een uitzondering voorzien voor lange eenschotswapens met gladde loop (geldigheid van 10 jaar). Die uitzondering wordt nu geschrapt.
Meldingsplicht voor wapenhandelaars
Kleinhandelaars kunnen in principe niet zomaar weigeren om uitgestalde producten aan particulieren te verkopen. Hierop bestaan slechts een aantal uitzonderingen, bijvoorbeeld wat de verkoop van alcohol en tabak aan minderjarigen betreft. Voor wapenhandelaars wordt nu ook een uitzondering voorzien wanneer ze de transactie redelijkerwijs “verdacht vinden vanwege de aard of de schaal”. In zo’n geval is er een meldingsplicht voorzien: de wapenhandelaar moet de poging tot transactie melden bij de lokale politie.
