In Groot-Brittannië ontstond eerder al de Don’t Pay-beweging en het fenomeen waaide intussen ook over naar België. De actie “Wij betalen niet” roept mensen op om vanaf oktober de energiefacturen niet meer te betalen. Het roept burgers ook op om elkaar te steunen en bijvoorbeeld afsluitingen te verhinderen. Dergelijke acties zijn echter gevaarlijk. De energieleverancier zal namelijk de onbetaalde facturen alsnog innen en dat resulteert in heel wat extra kosten. We leggen uit hoe dit proces verloopt.
Niet betalen aan de energieleverancier: betalingsherinnering en ingebrekestelling
Je ontvangt maandelijks een factuur voor de energie. De energieleverancier biedt een betalingstermijn van vijftien dagen om de factuur te betalen. Als er niet tijdig is betaald, verstuurt de leverancier een betalingsherinnering. De leverancier mag hiervoor kosten in rekening brengen. Enkel voor beschermde afnemers geldt er een uitzondering. Het is belangrijk om na het ontvangen van de betalingsherinnering te betalen. Als dat niet kan, is het aan te raden om het gesprek aan te gaan met de energieleverancier. Mogelijk kan er een oplossing worden gevonden, bijvoorbeeld door een afbetalingsplan af te spreken.
Als er vijftien dagen na de betalingsherinnering niks is afgesproken of niet is betaald, volgt er een formele ingebrekestelling. Ook hiervoor kan de energieleverancier, behalve voor beschermde afnemers, kosten aanrekenen. Het blijft mogelijk om de energiefactuur, met de verschillende verhogingen, te betalen. Als dat niet lukt, blijft het aan te raden om afspraken te maken met de energieleverancier. Houd er rekening mee dat er intussen al meer dan een maand is verstreken. De volgende factuur is er dus ook al. Laat facturen niet te lang liggen, want zo hopen de schulden alleen maar op.
Opzeggen van het energiecontract
Als er ook vijftien dagen na de ingebrekestelling niet wordt gereageerd, mag de leverancier het leveringscontract opzeggen. Dit geldt overigens ook als je wel een afbetalingsplan overeenkwam, maar de gemaakte afspraken niet naleeft. Je zal dan een opzegbrief krijgen met daarin de opzegtermijn. Deze opzegtermijn bedraagt volgens de wet 45 dagen. Gedurende deze periode van 45 dagen blijf je nog klant van de energieleverancier en moet je nog steeds betalen.
Eenmaal het contract is opgezegd, zal de energieleverancier een eindafrekening opstellen. Daarbij wordt rekening gehouden met het verbruik, met de betaalde voorschotten, met de openstaande voorschotten en met de verschillende kosten voor de herinnering en de ingebrekestelling. Het is belangrijk om dit zo snel mogelijk te betalen of om een afbetalingsplan af te spreken, want anders worden er gegarandeerd juridische stappen gezet.
Fluvius wordt de energieleverancier
Tot een week voor het einde van het oude energiecontract is het mogelijk om een nieuw contract aan te gaan bij een andere energieleverancier. Dit is niet altijd voordeliger, zeker als je nog een contract met vaste energietarieven had bij de oude energieleverancier en de energieprijzen intussen zijn gestegen. Als je geen contract aangaat met een nieuwe energieleverancier zal Fluvius automatisch de energieleverancier zijn. Fluvius is over het algemeen duurder.
Voor aardgas ontvang je dan maandelijks een factuur van Fluvius. Deze factuur is binnen 21 dagen te betalen. Als deze factuur niet wordt betaald, ontvang je opnieuw een betalingsherinnering en 21 dagen later een ingebrekestelling. Daarbij kunnen er kosten in rekening worden gebracht. Na de ingebrekestelling zijn er nog twintig dagen om een oplossing te vinden. Als de schuld lager is dan 500 euro zal de netbeheerder anders het voorafbetalingssysteem activeren. Als de schuld hoger is, gaat het dossier naar een adviescommissie. Dan kan je worden afgesloten.
Voor de elektriciteit stapt men sowieso meteen over op het voorafbetalingssysteem. Dat wil zeggen dat je op voorhand moet betalen voor de energie die je zal verbruiken. Hiervoor moet je over een digitale meter beschikken. De analoge meter wordt eventueel vervangen. Als je wordt afgesloten, gaat dat vanop afstand, met een druk op de knop. De afsluiting valt dus niet tegen te houden, ook niet door een buurtcollectief. Het enige wat zo’n collectief kan doen, is jou helpen te betalen.
Afsluiten van elektriciteit en aardgas
In het uiterste geval gaat men over tot het afsluiten van elektriciteit en aardgas. Daaraan zijn wel een aantal voorwaarden verbonden. Zo moet de netbeheerder altijd eerst de toestemming vragen van een lokale adviescommissie. Bovendien is er een verbod op afsluiting tijdens de koudste wintermaanden (tussen 1 december en 1 maart).
Uiteraard ontslaat dit alles je niet van de verplichting om te betalen. Zelfs na een afsluiting blijven de onbetaalde facturen opeisbaar. Eventueel zal de zaak voor de rechter verschijnen en wordt er een deurwaarder ingeschakeld om de openstaande schulden te innen. Daarvoor kan er ook beslag worden gelegd op het loon of kan de deurwaarder bepaalde spullen afnemen. Dergelijke situaties kan je maar beter zien te voorkomen.
