Vanaf 4 maart 2025 kunnen belanghebbenden en het brede publiek rechtstreeks terechtzittingen van het Gerecht volgen via de website van het Hof van Justitie van de Europese Unie. Deze uitbreiding van de streamingmogelijkheden brengt het Gerecht in lijn met het Europees Hof van Justitie, waar beeldmateriaal en rechtstreekse uitzendingen al langer beschikbaar zijn. De president van het Gerecht bepaalt echter welke arresten en conclusies via de website worden uitgezonden, waarbij alle betrokken partijen vooraf worden ingelicht over de geplande streaming.
Streamingmogelijkheden bij zaken voor Gerecht
Door deze stap wordt de toegankelijkheid van de rechtspraak vergroot en kunnen burgers en juridische professionals eenvoudiger kennisnemen van belangrijke uitspraken. Tot op heden bood het Hof van Justitie van de Europese Unie wel al opnames en streaming aan voor zijn hoogste instantie, maar het Gerecht viel buiten deze regeling. Het besluit van 5 februari 2025 (Besluit van het Gerecht van 5 februari 2025 over de uitzending van terechtzittingen waarin arresten worden uitgesproken of conclusies worden genomen uit hoofde van artikel 110bis, lid 8, en artikel 219, lid 8 van het Reglement voor de procesvoering, Pb.L. 2025/436, 3 maart 2025), waarin de regels en voorwaarden van deze nieuwe praktijk zijn vastgelegd, markeert een belangrijke ontwikkeling in de openstelling van de Europese rechtspraak. Iedere gebruiker van de website kan de uitzendingen bekijken zonder voorafgaande registratie. De opnames blijven in de regel drie maanden beschikbaar, tenzij de president van het Gerecht anders beslist.
Alleen maar voordelen
De mogelijkheid om zittingen rechtstreeks te volgen, biedt verschillende voordelen voor zowel juridische professionals als het brede publiek. Voor advocaten en rechtsgeleerden betekent dit een grotere toegang tot actuele rechtspraak, wat bijdraagt aan de verdieping van hun expertise. Ook studenten rechten kunnen hiermee gemakkelijker in contact komen met de praktijk, zonder fysiek aanwezig te moeten zijn bij een zitting. Daarnaast vergroot deze maatregel de controleerbaarheid van het rechterlijk optreden, wat bijdraagt aan het vertrouwen in de rechtspraak.
De beslissing om streaming toe te laten bij het Gerecht volgt op een bredere trend waarbij gerechtelijke instanties in toenemende mate inzetten op digitale toegankelijkheid. Door technologische innovaties zoals livestreaming worden juridische procedures transparanter en kunnen burgers en organisaties beter begrijpen hoe juridische beslissingen tot stand komen. In een tijd waarin het belang van openbaarheid steeds sterker wordt benadrukt, vormt deze maatregel een logische volgende stap.
President van het Gerecht heeft bepalende rol
Het besluit dat streaming mogelijk maakt, is evenwel gestoeld op duidelijke richtlijnen. De president van het Gerecht heeft de bevoegdheid om te bepalen welke zittingen worden uitgezonden en onder welke voorwaarden. Dit betekent dat er een afweging wordt gemaakt tussen het belang van openbaarheid en de bescherming van de betrokken partijen. Het besluit bepaalt ook dat alle partijen voorafgaand aan de zitting op de hoogte worden gebracht van de voorgenomen uitzending, zodat zij rekening kunnen houden met deze extra vorm van publiciteit.
Hoewel de opnames standaard drie maanden beschikbaar blijven, kan de president van het Gerecht hiervan afwijken indien daar redenen toe zijn. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren bij zaken waarin privacy of vertrouwelijkheid een rol spelen. Zo blijft de balans gewaarborgd tussen transparantie en bescherming van de rechten van procespartijen.
