Wanneer een van de ouders komt te overlijden, draagt de andere ouder de verantwoordelijkheid over het kind. Maar indien de twee ouders sterven, bijvoorbeeld ten gevolge van een auto-ongeval, is dat niet mogelijk. Dan moet men een voogdijregeling uitwerken. Als ouder kan je daar bij leven reeds op anticiperen. We zien het vooral gebeuren bij de enige ouder die te maken krijgt met een ziekte zoals kanker. Maar eigenlijk zou elke ouder erover na moeten denken.
Vooraf voogd aanstellen
Indien beide ouders daaraan meewerken, kunnen zij reeds vooraf een voogd aanduiden. Indien er dan iets met hen zou gebeuren, zal de voogd hun taken overnemen. De ouders kunnen dit op drie manieren doen.
Zo kunnen de ouders elk afzonderlijk, in hun testament, een voogd aanwijzen. Dat is geen probleem indien zij elk dezelfde persoon aanwijzen, terwijl dat in het andere geval voor hevige discussies kan zorgen. Omdat de ouders natuurlijk niet weten wat de ander in het testament schrijft (het is nu eenmaal eenvoudig te herroepen), is dat niet de beste optie. Daarom leggen ze beter een verklaring af ten aanzien van een door hen gekozen notaris. Ook kan men de verklaring door de vrederechter laten akteren.
Wat kunnen ouders vastleggen?
De ouders kunnen meer doen dan alleen even een voogd aanwijzen. De aanwijzing kan immers gebeuren via een cascaderegeling. Denk bijvoorbeeld aan het aanwijzen van de ouders langs de kant van de vader, waarbij voorbehoud wordt gemaakt indien zij reeds overleden of onbekwaam zijn geworden. In dat geval wordt meteen de volgende in rang aangewezen, enzovoort.
Als ouder kan je daarnaast een aantal beginselen formuleren waaraan de voogd zich moet houden. Denk bijvoorbeeld aan formuleringen zoals:
- “Wij willen dat ons kind zijn vormsel doet”;
- “Wij willen dat ons kind naar het Koninklijk Atheneum van Oostende gaat”;
- “Wij willen dat ons kind zich aansluit bij een sportclub naar keuze”.
Wat na het overlijden?
Indien beide ouders overleden zijn, zal het voogdijschap openvallen. Er zal dan, op basis van de verklaring van de overleden ouder(s), een voogd worden aangeduid. Daarnaast zal men ook een toeziend voogd aanwijzen die toezicht moet houden op de feitelijke voogd.
De vrederechter is hier nauwgezet bij betrokken. De vrederechter zal immers de vereffening-verdeling uitvoeren en zal voor een aantal belangrijke beslissingen een bijzondere machtiging moeten verlenen. En dat allemaal in het voordeel van het minderjarig kind.