Overeenkomsten tot overdracht van aandelen zijn niet eenvoudig. Meestal zullen de overdragers hun aansprakelijkheid zoveel mogelijk willen beperken, terwijl de kopers uiteraard garanties en waarborgen willen (lees: een zo groot mogelijke aansprakelijkheid voor de overdragers). Ook als bestuurder of zaakvoerder kan je soms in de aansprakelijkheidsdans betrokken raken. Gelukkig kan je wel een en ander doen om je daartegen in te dekken.
Aansprakelijkheid van de bestuurder na de verkoop
In de eerste plaats denken we uiteraard aan de bestuurdersaansprakelijkheid. Die bestuurdersaansprakelijkheid loopt niet ten einde op het moment van de verkoop van het bedrijf maar wel na verloop van een periode van vijf jaar na de verweten handeling. Indien het ging om een “met opzet verborgen gehouden verrichting”, start die periode van vijf jaar zelfs pas na de ontdekking ervan. Concreet kan je dus ook na de verkoop nog steeds aangesproken worden voor fouten begaan voor de verkoop.
Uiteraard is het ook mogelijk dat je niet alleen bestuurder bent maar ook aandeelhouder. In dat geval kan je ook als verkoper contractueel aansprakelijk worden gehouden. Vooral de reps and warranties zijn in dit opzicht heel belangrijk. Zo kan het bijvoorbeeld dat je als verkoper ‘garandeert dat er geen gerechtelijke geschillen dreigende zijn’. Blijkt dat achteraf niet waar te zijn? Dan ben jij (mede-)aansprakelijk voor de geleden schade ten gevolge van die foutieve verklaring.
Boekentip: Ik verkoop mijn bedrijf. Wat nu?
Een bedrijf verkopen is ongelofelijk complex en vergt echt wel wat inspanningen. Er moeten dan ook talloze keuzes worden gemaakt en de ene na de andere vraag doemt op. Dit boek leest als een uitgebreide FAQ waarin 111 vragen worden beantwoord. Naast heel wat juridische vragen komen ook fiscale, psychologische en marketingtechnische aspecten aan bod. Het is een aanrader voor iedereen die van plan is om zijn bedrijf te verkopen.
Beperken van de aansprakelijkheid
Er bestaan verschillende methoden om het risico op aansprakelijkheid alsnog te beperken.
In de eerste plaats onderhandel je maar beter over de eerdergenoemde reps and warranties. Denk bijvoorbeeld aan het uitsluiten van de ‘gebruikelijke invorderingsschillen’ of het overeenkomen van een maximale aansprakelijkheid.
Als bestuurder zal jou overigens vaak gevraagd worden om vrijwillig ontslag te nemen. Ook dat is een ideaal momentum om als bestuurder de aansprakelijkheidsdans te ontlopen. In ruil voor jouw vrijwillig ontslag kan je dan verzachtende mechanismen en uitzonderingen bekomen om aan het persoonlijk verlies tegemoet te komen.
Andere interessante clausules die in de overdrachtsovereenkomst kunnen worden opgenomen:
- Een sterkmakingsclausule waarbij de overnemer zich sterk maakt dat de eerstvolgende algemene vergadering de bestuurders of zaakvoerders kwijting zal verlenen (kom een redelijke schadevergoeding overeen indien de algemene vergadering geen kwijting zou verlenen);
- Stemafspraakclausule in combinatie met de sterkmakingsclausule: hierbij kom je eveneens overeen hoe de aangehaalde algemene vergadering zal stemmen en kan je ook zelf invloed uitoefenen, door bijvoorbeeld een aandeel te behouden en ook zelf te mogen stemmen over de eigen kwijting;
- Vrijwaringsbeding: de overnemer vrijwaart de overlater in hoofdsom, interesten en kosten voor elke veroordeling die hij/zij oploopt ten aanzien van de vennootschap (vaak beperkt tot enkele concrete gevallen waarover discussie bestaat);
- Kwijting: tussentijds of definitief;
- Verzekeringstechnische bepalingen: kom overeen dat de verzekering gedurende vijf jaar dekking blijft verlenen aan de bestuurder en dit aan dezelfde voorwaarden als de huidige verzekeringsovereenkomst. Zit ook samen met de verzekeringsmakelaar en ga na of er ook een mogelijkheid bestaat om de verzekering af te kopen indien de overnemer uiteindelijk weigert om de premie te betalen.
