In twee recente zaken werd de vraag gesteld of een rechter, die kennis mag nemen van een zogenaamde ruling, de ruling mag aanpassen opdat deze wel strookt met de wettigheidsvereiste. De rechtspraak is het er immers over eens dat een rechter wel degelijk mag oordelen over de wettigheid van zo’n ruling, maar over de bevoegdheid om het ook aan te passen bestaat al langer onduidelijkheid. Zowel de rechtbank van eerste aanleg te Brussel als het Hof van Beroep te Gent oordelen nu van niet.
Wat is een fiscale ruling?
Soms is het voor de belastingplichtige niet duidelijk hoe bepaalde fiscale regels geïnterpreteerd en toegepast moeten worden. Neem bijvoorbeeld de situatie waarbij een werknemer-softwareontwikkelaar bepaalde auteursrechten afstaat aan zijn werkgever en daarvoor een vergoeding ontvangt die losstaat van zijn loon. Dergelijke vergoedingen zijn aan een specifiek tarief onderhevig en daarop kunnen ook forfaitaire verminderingen worden toegepast. Het probleem hier is dat de vergoeding redelijk moet zijn. Om achteraf nare procedures te voorkomen, kan de werkgever vooraf een beslissing vragen aan de fiscus.
Dit noemen we een fiscale ruling of voorafgaande beslissing. De fiscus geeft dan voorafgaand aan hoe het de fiscale regelgeving zal interpreteren. De fiscus kan bijvoorbeeld aangeven hoe hoog de vergoeding van de auteursrechten mag zijn in vergelijking met het brutoloon. Als de werkgever zich vervolgens aan die afspraken houdt, zal de fiscus ook de bepalingen van de ruling respecteren.
Rechtsgeldigheid van een ruling
Zo’n ruling is in principe steeds opgesteld voor één specifieke situatie en geldt ook enkel in de verhouding tussen de fiscus en de welbepaalde belastingplichtige. Toch wordt er in juridische procedures vaak naar andere rulings verwezen. Uiteindelijk is het ook maar logisch dat de fiscus in gelijkaardige gevallen de fiscale wetgeving gelijkaardig interpreteert en daarom houdt men wel degelijk rekening met bestaande rulings.
Rechter kan ruling valideren of vernietigen
Wanneer een ruling minder gunstig uitvalt, behoudt de belastingplichtige het recht om de zaak voor de rechtbank te brengen. De belastingplichtige beschikt immers over het noodzakelijk “verkregen en dadelijk” belang zoals het in het Gerechtelijk Wetboek wordt geëist. De rechter kan zich vervolgens uitspreken over de rechtsgeldigheid van de ruling. De rechtbank kan vervolgens beslissen dat de ruling wettig is en het valideren, maar als de ruling niet strookt met de fiscale regelgeving mag de rechtbank het ook vernietigen.
Rechter mag geen nieuwe voorafgaande beslissing nemen
In twee recente zaken voor de rechtbank van eerste aanleg te Brussel en het Het van Beroep te Gent werd de vraag gesteld of een rechter, na het vernietigen van de ruling, de ruling mag aanpassen opdat het wel strookt met de fiscale regelgeving. Het behoort, gelet op de scheiding der machten, niet tot de bevoegdheid van de rechter om zich in de plaats te stellen van de overheid. Daarom mag de rechter de fiscus niet verplichten om zich op een andere welbepaalde manier uit te spreken. De rechter mag dus enkel de uitspraken van de fiscus vernietigen als die niet voldoen aan de interne of externe wettigheidsvereiste. De rechter mag de ruling niet aanpassen, maar de fiscus kan vervolgens wel een nieuwe ruling opstellen. Zo nodig kan de nieuwe ruling opnieuw voor de rechtbank worden aangevochten.
