Recent legde een niet nader genoemde Sportrechtbank een betrokkene een toegangsverbod op van één jaar tot alle toekomstige events en sportwedstrijden. Om het verbod te handhaven kregen organisatoren een mail met daarin o.a. de Facebook-profielfoto van de betrokkene. Op 25 februari 2019 kwam er een klacht binnen bij de Gegevensbeschermingsautoriteit. De vraag luidt: “Mag een tucht- en gerechtelijke instantie een Facebook-profielfoto gebruiken en verspreiden naar organisatoren om zo een toegangsverbod te handhaven?”
Waarover ging deze zaak?
Een “klager” werd door de Sportrechtbank veroordeeld tot een aanwezigheidsverbod van één jaar. De griffier van de Sportrechtbank had daarop de Facebook-profielfoto van de klager per e-mail doorgestuurd aan de sportcommissarissen van een toekomstig event. Op die manier kon erop worden toegezien dat de klager ook effectief niet zou worden toegelaten tot het event.
De klager vond dat niet kunnen. Hij had, zo gaf hij zelf aan, zijn Facebookprofiel publiekelijk afgeschermd waardoor de profielfoto volgens hem niet vrij toegankelijk was. Hij trok daarop naar de Geschillenkamer van de Gegevensbeschermingsautoriteit.
De Sportrechtbank liet door een gerechtsdeurwaarder vaststellen dat de Facebookprofielfoto wel degelijk publiek toegankelijk was. Dat is ook logisch want enkel het Facebookprofiel valt af te schermen, maar de profielnaam en de foto worden steeds in de zoekresultaten weergegeven. Toch onderzocht de Geschillenkamer in welke mate de Sportrechtbank deze foto mocht gebruiken.
Mag een Facebook-profielfoto worden gebruikt om een toegangsverbod te handhaven?
De Sportrechtbank beriep zich op de verwerkingsgrond “gerechtvaardigd belang”. Om na te gaan of de Sportrechtbank wel degelijk een gerechtvaardigd belang heeft, moet de Geschillenkamer zich op de Rigas-criteria baseren. Deze criteria vinden hun oorsprong in het Rigas-arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie. Daarom moet de Geschillenkamer zich drie vragen stellen:
- Zijn de belangen die met de verwerking worden nagestreefd ook gerechtvaardigd (doeltoets)?
Volgens de Geschillenkamer is dat het geval. De Sportrechtbank heeft er gewettigd belang bij dat het toegangsverbod wordt gehandhaafd.
- Is de verwerking van de persoonsgegevens noodzakelijk om dit belang te verwezenlijken (noodzakelijkheidstoets)?
Dit gaat er vooral om of het niet mogelijk was om met andere, minder ingrijpende middelen, hetzelfde resultaat te bereiken. Volgens de Geschillenkamer was een foto inderdaad noodzakelijk om de klager te kunnen identificeren en het aanwezigheidsverbod te handhaven. De Geschillenkamer stelt ook vast dat de Sportrechtbank de andere persoon die op de foto zichtbaar was, onzichtbaar had gemaakt. Volgens hen is er ook hier geen probleem.
- Spreekt de belangenafweging in het voordeel van de verwerkingsverantwoordelijke (afwegingstoets)?
Op basis van het arrest TK t/ Asociaţia de Proprietari bloc M5A-ScaraA van 11 december 2019 moet hierbij rekening worden gehouden met de redelijke verwachtingen die de klager had mogen hebben m.b.t. de persoonsgegevens:
Ook relevant voor deze afweging zijn de redelijke verwachtingen van de betrokkene dat zijn of haar persoonsgegevens niet zullen worden verwerkt wanneer, in de gegeven omstandigheden van het geval, de betrokkene redelijkerwijs geen verdere verwerking van de gegevens kan verwachten” (Arrest TK t/ Asociaţia de Proprietari bloc M5A-ScaraA van 11 december 2019)
Volgens de Geschillenkamer staat het vast dat de klager de foto zelf had gepubliceerd en dat deze vrij toegankelijk was. Hij was er zich bovendien van bewust dat het vonnis van de Sportrechtbank aangaf dat de griffier “wordt verzocht om dit verbod ter kennis te brengen van alle organisatoren van wedstrijden op Belgisch grondgebied”. Hoewel er niet uitdrukkelijk staat dat daarbij ook een foto van de klager zou worden toegevoegd, oordeelt de Geschillenkamer dat de klager redelijkerwijs had mogen verwachten dat zo’n foto wel noodzakelijk zou zijn t.b.v. de identificatie.
