De Dierenwelzijnswet dateerde al van 1986 en was aan een update toe. Met de nieuwe Vlaamse Codex Dierenwelzijn is de opvolger er eindelijk gekomen. De Vlaamse Codex Dierenwelzijn is op 2 juli 2024 in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd en vertrekt van het principe dat dieren voelende wezens zijn en beschermd moeten worden. Het zorgt voor een duidelijk regelgevend kader voor alle onderdelen van het dierenwelzijnsbeleid.
Inhoud van de Vlaamse Codex Dierenwelzijn
De nieuwe Vlaamse Codex Dierenwelzijn uit drie afdelingen (Algemene bepalingen, Dieren die worden gehouden door professionelen en Het gebruik van dieren) en diverse onderafdelingen. Het heeft aandacht voor onder meer de handel in dieren, het doden van dieren en proeven op dieren. De Vlaamse Codex Dierenwelzijn bepaalt hierbij duidelijk dat dieren levende wezens zijn, met gevoel en met specifieke behoeften, die een bepaalde bescherming en zorg vereisen. De Vlaamse Codex Dierenwelzijn wil het dierenwelzijn waarborgen en versterken. Dit gaat dan ook verder dan het louter beschermen van dieren tegen wreedheden.
Het houden van dieren
De Vlaamse Codex Dierenwelzijn bepaalt nadrukkelijk dat het verboden is om wildvangdieren te houden. Het idee is dat een dier over voldoende ruimte en bewegingsvrijheid moet beschikken, volgens zijn behoeften. Daarom is het verboden om een wild dier vast te binden of op te sluiten. Uitzonderingen zijn er voor het opsluiten van een landbouwhuisdier in een stal of het houden van een gezelschapsdier (bv. een hond of een kat) in een huis of een appartement. Verder bevat de Vlaamse Codex Dierenwelzijn ook afwijkingen voor dierentuinen, dierenartsen, dierenasielen, laboratoria enzovoort.
Aan het houden van dieren worden bovendien ook duidelijke voorwaarden gekoppeld. Zo dient elk dier voldoende ruimte en bewegingsvrijheid te hebben en moet men voorzien in aangepaste voeding, huisvesting en beschutting. Ook onder meer de verlichting, de temperatuur, de verluchting en de luchtvochtigheidsgraad van het verblijf moeten aangepast zijn aan de behoeften van het dier. Verder is het verboden om een hond een halsband te laten dragen die elektrische prikkels toedient (anti-blafband) en is dwangvoedering verboden, behalve voor onder meer medische doeleinden.
Handelen in dieren
Ook over het handelen in dieren zijn er een aantal concrete regels opgenomen in de Vlaamse Codex Dierenwelzijn. Zo is het principieel verboden om dieren te verhandelen op de openbare weg en op markten. Opnieuw zijn er een aantal uitzonderingen. Deze zijn er voor onder meer jaarmarkten, beurzen en tentoonstellingen. Deze uitzonderingen gelden evenwel niet voor honden en katten. Het gaat dan bijvoorbeeld eerder om het verhandelen van kippen op een beurs voor pluimvee. Verder is het verboden om te werken met kortingen of om dieren als prijs uit te delen.
Doden van dieren
Een belangrijke regel is dat gewervelde dieren enkel mogen worden gedood na voorafgaande bedwelming én door iemand die hiervoor de nodige kennis en bekwaamheid heeft. Bovendien moet een dier altijd worden gedood volgens de minst pijnlijke en snelste methode. Slechts in sommige gevallen mag men een dier doden zonder voorafgaande bedwelming, bijvoorbeeld bij overmacht, bij jacht of bij visvangst. Het (aangepast) bedwelmd slachten van dieren voor religieuze riten blijft toegestaan.
Verder verbiedt de Vlaamse Codex Dierenwelzijn uitdrukkelijk het doden van eendagskuikens. Wel is het nog altijd toegestaan om ratten en muizen te doden zonder voorafgaande bedwelming, indien dit gebeurt in het kader van de bestrijding van schadelijke organismen. Verdrinking zonder bedwelming en lijmvallen zijn echter verboden methoden om ratten en muizen te doden. Tot slot bevat de Vlaamse Codex Dierenwelzijn ook regels voor het doden van dieren in slachthuizen. Zo moeten slachthuizen over cameratoezicht beschikken.
Ingrepen op dieren
In de Vlaamse Codex Dierenwelzijn staan de voorwaarden waaronder het toegestaan is om ingrepen uit te voeren op dieren. Een belangrijke regel is dat het niet toegestaan is om voor zuiver cosmetische redenen gevoelige delen van het lichaam te verwijderen (“couperen”). Ook moeten pijnlijke ingrepen bij gewervelde dieren altijd onder verdoving te gebeuren, tenzij dit naar oordeel van de dierenarts niet uitvoerbaar is of indien men eenzelfde ingreep ook bij een mens zonder verdoving zou uitvoeren. Tot slot is het verboden om aan tentoonstellingen, keuringen of wedstrijden deel te nemen indien een verboden ingreep is uitgevoerd op een dier. Op deze manier promoot men geen foute schoonheidsidealen.
