In sigaretten of roltabak zit niet alleen tabak. Producenten voegen vaak gretig additieven toe aan hun producten. Denk aan additieven die de geur minder sterk moeten maken of de rook minder zichtbaar moeten maken. Europa heeft eerder al aangestuurd dat er meer duidelijkheid moet komen over de additieven in sigaretten en roltabak. België voert daarom een onderzoeks- en rapporteringsverplichting in: producenten en invoerders die in België sigaretten of tabak op de markt brengen, moeten onderzoek uitvoeren naar de additieven en het verslag overmaken aan de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Die verplichting geldt echter alleen voor de additieven die op een prioriteitenlijst staan. Die lijst bevat 15 additieven.
Om welke additieven gaat het?
De lijst met additieven waarvoor een strenge controle- en rapporteringsverplichting geldt, bevat 15 additieven:
- Cacao, vaak gebruikt als smaaktoevoeging;
- Diacetyl of butaandion, een smaakversterker die de popcornlong zou kunnen veroorzaken;
- Fenegriek, een smaakstof;
- Geraniol, een smaak- en geurstof die de tabaksgeur minder indringend moet maken;
- Glycerol, een stof die de vochtigheidsgraad van de tabak op punt moet houden maar luchtwegirritaties kan veroorzaken;
- Guaiacol, wordt gebruikt als geurstof en als antioxidant;
- Guarpitmeel, extract van de guarplant dat wordt gebruikt om de tabak beter te binden;
- Johannesbrood of carobe, vaak gebruikt om sigaretten een zoetere smaak te geven;
- Maltol, een smaakstof met een lichte karamelgeur die ook als smaakversterker wordt gebruikt;
- Menthol, een geurstof met een sterke muntgeur;
- Propyleenglycol, een uit aardolie gewonnen stof die uitdroging van de tabak moet voorkomen;
- Sorbitol, natuurlijk bestanddeel afkomstig uit appels om verkruimeling tegen te gaan en de verbanding van tabak en andere additieven te verbeteren;
- Titaandioxide, een ultra-witte kleurstof die onder andere wordt gebruikt voor het kleuren van filtersigaretten. Wordt ook vaak gebruikt voor het kleuren van witte verf;
- Vijgen, gebruikt als smaakstof;
- Zoethout, gebruikt om de rook voor omstaanders minder indringend en zachter te maken.
Naast deze stoffen bevatten tabaksproducten vaak nog meer dan honderd andere additieven waarvoor tot op heden geen controle- en rapporteringsverplichtingen gelden.
Wat houdt de controle- en rapporteringsverplichting in?
Indien het product van de fabrikant of invoerder van sigaretten of roltabak een van deze additieven bevat, moet hij een diepgaande studie uitvoeren naar die additieven. Deze studie moet nagaan of het additief, in de mate waarin het wordt gebruikt:
- De toxiciteit van het tabaksproduct meetbaar vergroot;
- De verslavende werking meetbaar vergroot;
- Het een kenmerkend aroma produceert;
- Het de opname van nicotine al dan niet eenvoudiger maakt;
- Of het al dan niet stoffen opwekt met een zogenaamd KMR-kenmerk (Kankerverwekkend, Mutageen en Reprotoxisch);
- Of het additief KMR-kenmerken van de tabak significant of meetbaar doet toenemen.
Het studierapport moet een samenvatting bevatten, een uitgebreid overzicht bevatten van de beschikbare wetenschappelijke literatuur en een samenvatting bevatten van de interne onderzoeksresultaten. Vervolgens moet het studierapport worden overgemaakt aan de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu (DG Dier, Plant en Voeding).
De producenten en fabrikanten hebben nu tijd tot 10 mei 2021 om de nodige verslagen op te maken en over te maken. Wanneer er in de toekomst nieuwe additieven aan de lijst worden toegevoegd, hebben fabrikanten steeds 18 maanden de tijd om een nieuwe studie uit te voeren en over te maken.
