Vanaf vandaag is het petitierecht met hoorrecht voor het Brussels Hoofdstedelijk Parlement aangepast. Deze aanpassing komt er om de burgerparticipatie te stimuleren. Waar voorheen 5.000 handtekeningen nodig waren, volstaan vanaf vandaag 1.000 stuks om gehoord te worden in het Brussels Hoofdstedelijk Parlement.
Het petitierecht in België
Artikel 28 van de Belgische Grondwet bevat het zogenaamde petitierecht. Het geeft aan dat ieder het recht heeft om “verzoekschriften, door een of meer personen ondertekend, bij de openbare overheden in te dienen”. Het petitierecht werd al in 1831 in de Grondwet ingeschreven. Hoewel dat op zich vooruitstrevend was voor die tijd, was het eerder ter compensatie van het feit dat er niet voor het algemeen enkelvoudig stemrecht werd gekozen. Toen hanteerde men nog het cijnskiesrecht, waarbij enkel Belgen die minstens 20 frank belastingen betaalden stemrecht hadden. Dat ging toen om ongeveer 2% van de bevolking.
Onder andere Vlaanderen en Brussel hebben het petitierecht verder uitgewerkt. In Vlaanderen wordt een antwoord binnen zes maanden na indiening van het verzoekschrift gegarandeerd. In het Brussels Hoofdstedelijk Parlement wordt de petitie door de Brusselse parlementsleden onderzocht. Dat is uiteraard geen garantie dat er ook werkelijk iets mee wordt gedaan. Het gaat daarbij, net zoals in Vlaanderen, om de garantie dat de indiener binnen zes maanden na indiening een antwoord krijgt.
Versoepeling van het petitierecht in Brussel
Sinds de invoering van het petitierecht in Brussel gold dat er minimaal 5.000 handtekeningen noodzakelijk waren. Deze handtekeningen moesten bovendien komen van personen die hun hoofdverblijfplaats in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest hebben en van personen die minstens zestien jaar oud zijn. Pas wanneer aan deze voorwaarden was voldaan, was de petitie ontvankelijk en werd het verder onderzocht. In het andere geval werd er niet eens naar gekeken.
In de praktijk bleek die drempel van 5.000 handtekeningen veel te hoog te zijn. Slechts uitzonderlijk werd er eens iemand gehoord in het Brussels Parlement. Op 5 maart 2020 was er een primeur en wist er iemand 5.000 handtekeningen bijeen te verzamelen. Het was ene Theo Mewis die daarin slaagde, een oud-vakbondsmilitant die eerder aan de basis lag van de politieke partij Sta Op en op 5 maart 2020 een geel hesje droeg. Hij pleitte er tegen CETA, een handelsverdrag tussen de EU en Canada, en in het bijzonder tegen de clausule dat er tot 80.000 ton vlees zou kunnen worden ingevoerd. Dit terwijl Canadese dieren vaak hormonen krijgen toegediend. Hij stelde voor om er een volksraadpleging voor te houden om van Brussel een CETA-vrij gebied te maken, maar zo ver kwam het uiteindelijk niet.
Veel beweging veroorzaakte zijn pleidooi niet, maar het was voor iedereen wel duidelijk dat de beoogde burgerparticipatie niet werkt en dat er te weinig voorstellen de Brusselse parlementsbanken halen. Daar komt nu verandering in. Het petitierecht met hoorrecht wordt met ingang van vandaag (10 augustus 2020) aangepast. Vanaf nu volstaan 1.000 handtekeningen om gehoord te worden in het Brussels Hoofdstedelijk Parlement.
