De werkgever is verplicht om een veilige werkplaats aan te bieden. Daarnaast moet de werkgever het nodige doen om het welzijn op het werk te bevorderen. In de praktijk garandeert de wetgever dit door de verplichting om een interne dienst voor preventie en bescherming op het werk op te richten. Binnen deze dienst worden dan een of meerdere preventieadviseurs aangesteld.
De preventieadviseur en de verschillende disciplines
De preventieadviseur heeft uiteenlopende taken. Dat is ook logisch, want welzijn op het werk behelst verschillende domeinen. In de praktijk is de functie van preventieadviseur dan ook in vier disciplines opgedeeld. De preventieadviseur-arbeidsarts zal bijvoorbeeld het gezondheidstoezicht op de werknemers uitoefenen, terwijl de preventieadviseur arbeidsveiligheid en arbeidshygiëne zowel de werkgever als de werknemer raad geven met betrekking tot de hygiëne en de veiligheid op het werk. Daarnaast onderscheiden we ook nog de preventieadviseur ergonomie en de preventieadviseur voor psychosociale aspecten. Deze disciplines hoeven niet door vier verschillende personen te worden uitgevoerd: één persoon kan perfect deze verschillende disciplines met elkaar combineren.
Takenpakket van de preventieadviseur
In de praktijk zal een preventieadviseur zich vooral bezighouden met het analyseren van de risico’s en het aanbevelen van preventiemaatregelen om deze risico’s te voorkomen. Omdat bepaalde risico’s nooit helemaal vallen uit te sluiten, zal de preventieadviseur ook maatregelen aanbevelen om de schade uit dergelijke niet uit te sluiten risico’s te beperken. Het gaat daarbij niet alleen om het risico op arbeidsongevallen, maar bijvoorbeeld ook om het risico op besmetting met het coronavirus. Weet in ieder geval dat de interne preventieadviseur uiteindelijk maar een advies verleent en dat de werkgever dit moet waarmaken op de werkvloer. De eindverantwoordelijkheid ligt met andere woorden bij de werkgever.
Naast deze interne preventieadviseur moet de werkgever zich ook aansluiten bij een externe dienst voor preventie en bescherming op het werk. Dit moet al van zodra een werkgever één werknemer in dienst heeft. De interne preventieadviseur is het eerste aanspreekpunt voor deze externe dienst. Ze fungeren als partners ten opzichte van elkaar.
Preventieadviseur worden
Preventieadviseur word je niet zomaar. Er is heel wat kennis voor nodig. Het is dan ook vereist dat een preventieadviseur over basiskennis met betrekking tot het welzijn op het werk beschikt. Hiervoor zal men in de praktijk een preventiemedewerker cursus volgen. In bedrijven met een verhoogd risico dient men daarnaast aanvullende vormingen te volgen. Dit is onder andere afhankelijk van de activiteiten van de onderneming en de grootte van het bedrijf.
In de praktijk deelt men de bedrijven op in de groepen A, B, C en D. Voor de groepen C en D volstaat basiskennis. Hiervoor is het volgen van een basisopleiding aangeraden, maar niet verplicht. Een werkgever met minder dan twintig werknemers in dienst behoort tot de groep D en kan zelf als preventieadviseur optreden. De werkgever hoeft dan ook geen basisopleiding te volgen, hoewel dit wordt aangeraden.
Voor A- en B-bedrijven is een aanvullende opleiding wel verplicht. Bij B-bedrijven gaat het om een opleiding van het niveau 2 en bij A-bedrijven om een opleiding van het niveau 1. Het is steeds de preventieadviseur die aan het hoofd van de interne dienst staat, die deze opleiding moet hebben gevolgd. Voor de andere preventieadviseurs volstaat een basisopleiding (B-bedrijven) of een opleiding van het niveau 2 (A-bedrijven).
Houd er ten slotte rekening mee dat een preventieadviseur een onpartijdige functie heeft. Het welzijn staat centraal en niet de andere belangen van de werkgever of de werknemer. De functie van preventieadviseur is dan ook onverenigbaar met die van de werkgevers- of de personeelsafgevaardigde. Meer hierover lees je op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg.
