Woningen moeten aan een aantal vereisten voldoen. Er zijn dan ook Vlaamse wooncontroleurs die moeten controleren of een woning al dan niet conform is. Hiervoor gebruiken ze technische verslagen die opgedeeld zijn in verschillende categorieën met strafpunten. Momenteel zijn dat er vier. Van zodra een woning vijftien strafpunten heeft, kan de woning ongeschikt worden verklaard. Wanneer de woning ook een veiligheids- of gezondheidsrisico inhoudt, kan de woning onbewoonbaar worden verklaard.
Binnenkort zal een woning nog sneller ongeschikt of onbewoonbaar worden verklaard. Hiernaast voegt de decreetgever ook een aantal andere wijzigingen door. Deze wijzigingen treden grotendeels in werking in 2021.
Geen vier maar drie categorieën
Op dit moment worden de woningkwaliteitsgebreken nog in vier categorieën opgedeeld. Vanaf 2021 blijven er nog maar drie categorieën over. Afhankelijk van de ernst van het gebrek gaat het om:
- Categorie I voor beperkte gebreken;
- Categorie II voor ernstige gebreken die geen direct gevaar opleveren voor de bewoners en die niet leiden tot mensonwaardige omstandigheden;
- Categorie III voor zeer ernstige gebreken die een direct gevaar opleveren voor de bewoners of die leiden tot mensonwaardige omstandigheden.
Bij een gebrek van categorie II zal de woningcontroleur steeds aanraden om de woning ongeschikt te verklaren. Dit zal hij ook doen indien er 7 of meer gebreken van categorie I zijn. Bij een gebrek van categorie III gaat het meteen om een onbewoonbaarverklaring.
Conformiteitsattest wordt duurder
Sommige gemeenten leggen verplicht een conformiteitsattest op aan zij die de woning willen verhuren. Dat is in zo’n dertigtal gemeenten al het geval. De gemeente mag in principe zelf kiezen hoeveel het vraagt voor het conformiteitsattest. Vlaanderen legt wel een maximumgrens op. Die maximumgrens gaat nu omhoog, waardoor verschillende gemeenten vast ook zullen volgen:
- Voor een zelfstandige woning: maximum 90 euro (voorheen: 62,50 euro);
- Voor een kamerwoning: 90 euro + 15 euro per kamer met een maximum van 775 euro per gebouw (voorheen: 62,5 euro + 12,50 euro per kamer met een maximum van 1.250 euro per gebouw).
Lees ook: Is een conformiteitsattest in jouw gemeente verplicht?
Deze maxima worden gekoppeld aan de index en zullen dus jaarlijks stijgen. Als eigenaar doe je er eigenlijk goed aan om nog snel even een conformiteitsattest aan te vragen, hoewel zo’n conformiteitsattest slechts beperkt geldig is. In principe is de geldigheidsduur beperkt tot tien jaar, maar gemeenten kunnen ook een kortere geldigheidsduur opleggen.
Wat als de gemeente een klacht ontvangt?
Wanneer een gemeente een klacht ontvangt, bijvoorbeeld van de huurders of buren, heeft de gemeente twee mogelijkheden om op te treden:
- Binnen een korte termijn de non-conformiteit laten vaststellen met een conformiteitsonderzoek. De eigenaar van de woning krijgt dan een waarschuwing om het gebrek binnen de 3 maanden te herstellen. Na een tweede conformiteitsonderzoek kan de ongeschiktheids- of onbewoonbaarverklaring volgen. De gemeente mag dit enkel doen indien de kans op een gunstig resultaat groot
- De non-conformiteit door een conformiteitsonderzoek laten vaststellen zonder waarschuwing, waardoor er meteen een ongeschiktheids- of onbewoonbaarverklaring wordt afgeleverd. De gemeente doet dit wanneer het meent dat de kans op een gunstig resultaat onvoldoende groot
