Terwijl zelfrijdende auto’s langzaamaan het Belgische verkeer zullen veroveren, doet ook het onbemand schip haar intrede. Eerder al demonstreerde Seafar voor het eerst een onbemand schip op een Vlaams kanaal, bestuurd door een walkapitein die meerdere schepen tegelijkertijd aanstuurt. Sinds 2020 worden deze onbemande schepen ook voor commerciële transporten ingezet. Ondertussen experimenteren onderzoekers aan de Universiteit van Antwerpen met onbemande schepen die werken via echolocatie, een techniek die onder meer vleermuizen gebruiken om hun weg te vinden.
Een wettelijk kader omtrent dergelijke onbemande schepen bleef lange tijd uit. Het KB van 16 juni 2021 doet nu het nodige. Dit wettelijk kader moet vooral navigatietesten mogelijk maken in afwachting van een specifiek internationaal wettelijk kader dat nu nog niet bestaat.
Definitie van een onbemand schip
Het KB omschrijft een onbemand schip als een zeeschip dat een gedeelte van zijn reis of de volledige reis zonder menselijke tussenkomst kan varen of dat vaart met besturing op afstand. Specifiek is vereist dat het (i) om een zeeschip gaat en dat (ii) de besturingswijze afwijkt van de geldende internationale regels.
Door deze ruime definiëring heeft de regeling betrekking op een ruime diversiteit aan schepen, ongeacht de wijze van besturing (van besturing op afstand tot AI), de aan- of afwezigheid van bemanning en de aan- of afwezigheid van passagiers.
Vaarvergunning nodig voor onbemande schepen
Opdat een onbemand schip in een Belgische maritieme zone mag varen, moet het eerst een aanvraag indienen bij de Directoraat-generaal Scheepvaart van de FOD Mobiliteit en Vervoer. Hierbij zijn er een resem aan gegevens mee te delen. Ook moeten de onbemande schepen aan de verplichtingen voldoen die in de internationale verdragen zijn omschreven.
Het is uiteindelijk de minister van de Noordzee die beslist om al dan niet een vaarvergunning toe te kennen. Alsook zal de minister de duurtijd en de voorwaarden van deze vergunning vastleggen. Er is dus weinig te zeggen over welke voorwaarden er gelden en hoelang een vergunning geldig is, nu men dossier per dossier apart zal bekijken.
