De Europese Raad en het Europees Parlement hebben een akkoord gevonden met betrekking tot de zogeheten Digital Markets Act, kortweg de DMA. De DMA zal vooral strengere regels opleggen aan grote techbedrijven als Facebook en Google en moet er op deze manier voor zorgen dat de digitale sector eerlijker en competitiever wordt.
Wat is de DMA (Digital Markets Act)?
De eerste ontwerpen voor de DMA werden eind 2021 al aangekondigd. Met de Digital Services Act en de Digital Markets Act wil Europa, samen met de reeds bestaande GDPR en de toekomstige AI- en ePrivacy-reglementering, dat Europese bedrijven weerbaarder worden voor het economische gewicht van techreuzen. Ook moeten de Europese consumenten beter worden beschermd.
Zonder het met zoveel woorden te zeggen, focussen de verordeningen op grote multinationals als Amazon, Apple, Microsoft, Google en Facebook. De eerste van deze twee verordeningen, de Digital Markets Act (DMA), is intussen goedgekeurd en zal in 2023 in werking treden. Op de Digital Service Act is het nog even wachten.
Het belangrijkste doel van de DMA-verordening is de economische impact van de zogeheten gatekeepers, de genoemde internetgiganten, te beperken. Europa vindt het problematisch dat een handvol bedrijven zo’n greep heeft op de online omgeving dat zij eigenlijk de toegang tot de online diensten beheersen. Met de DMA wil men voorkomen dat deze machtige bedrijven oneerlijke voorwaarden opleggen aan consumenten en aan andere bedrijven. Een voorbeeld van zo’n oneerlijke voorwaarde is het onmogelijk maken om bepaalde vooraf geïnstalleerde apps op een smartphone te verwijderen.
Strenge regels voor de gatekeepers
Uiteraard noemt de DMA de geviseerde bedrijven niet bij naam, maar heeft men het over “gatekeepers”. Opdat er sprake zou zijn van een gatekeeper, moet er aan een aantal voorwaarden zijn voldaan.
In de eerste plaats moet de onderneming een marktwaarde hebben van 75 miljard euro en tijdens de laatste drie jaar een jaaromzet hebben van 7,5 miljard euro. In de eerdere ontwerpen was er sprake van een marktwaarde van 65 miljard euro en een jaaromzet van 6,5 miljard euro. Waarschijnlijk hebben lobbyisten er enkele miljarden aan kunnen toevoegen. Daarnaast moet men in de EU minstens 45 miljoen maandelijks actieve eindgebruikers hebben en jaarlijks meer dan 10.000 professionele aanbieders. Ten slotte moet men minstens één kernplatform hebben in ten minste drie lidstaten. Een kernplatform is bijvoorbeeld een socialenetwerksite, een marktplaats of een zoekmachine.
Laat het met andere woorden duidelijk zijn dat men echt focust op de grote aanbieders en niet op de kmo’s. Ook de naar Belgische normen grotere spelers als bol.com vallen buiten het toepassingsgebied van de DMA.
Wat zijn de regels van de DMA?
Wie als een gatekeeper wordt beschouwd, moet in ieder geval met strenge regels rekening houden. Dit houdt in de praktijk in dat men de eigen diensten aan derden moet openstellen. Hieronder zijn een aantal voorbeeldverplichtingen weergegeven.
- Het openstellen van berichtenapps om berichten die verzonden zijn vanuit andere apps te kunnen ontvangen
- Het aan bedrijven die op het platform adverteren toegang bieden tot meetinstrumenten van de gatekeeper
- Het toestaan om producten of diensten ook buiten het platform van de gatekeeper te adverteren (bv. hotels niet verplichten om enkel kamers via het platform van de gatekeeper aan te bieden)
Daarnaast krijgt men ook te maken met verbodsbepalingen. Zo is het verboden om gebruikers te verhinderen om vooraf geïnstalleerde apps te verwijderen of mag men niet zonder de toestemming van een gebruiker gegevens uit verschillende bronnen combineren.
Wie zich niet aan de regels houdt, riskeert torenhoge boetes. Deze boetes kunnen tot 20% van de wereldwijde omzet bedragen. De gatekeepers kunnen zich dan ook maar beter aan de regels houden.
Gevolgen voor Belgische bedrijven en consumenten
Voor Belgische bedrijven is de DMA vooral goed nieuws. Zij zijn namelijk niet aan de strenge regels onderhevig. Wel kunnen ze er de gevolgen van merken. Zeker voor de digitale, creatieve sector in ons land ontstaan er nieuwe mogelijkheden. Zo zullen appontwikkelaars meer smartphonefunctionaliteiten kunnen gebruiken. Voor de verhuurders van hotelkamers en de autoverhuur breekt dan weer het einde van het platformmonopolie aan. En voor de consument betekent het dat men toegang zal krijgen tot meer apps en mogelijkheden.
