Belfraude is een vorm van oplichting waarbij criminelen misbruik maken van betaalde telefoonlijnen om hoge kosten te genereren voor nietsvermoedende gebruikers. Dit gebeurt via betaalnummers, zoals 090- of 070-lijnen, waarbij gebruikers aanzienlijke bedragen betalen voor diensten die ze niet bewust hebben afgenomen. Belfraude komt steeds vaker voor en zorgt voor veel frustratie bij consumenten die hoge telefoonrekeningen ontvangen zonder te begrijpen waarom. Recent heeft het Hof van Cassatie een belangrijke uitspraak gedaan over de rol van telecomoperatoren bij belfraude. De bij de zaak betrokken partijen waren Proximus, een van de grootste telecomoperatoren in België, en een consument die betwiste rekeningen had ontvangen voor betaalnummers.
Meer dan 10.000 euro uitgegeven aan betaalnummers
Proximus had tussen juni 2016 en januari 2017 zeven facturen gestuurd naar een consument, met een totaalbedrag van € 11.698,56. Het betwiste bedrag, € 10.418,56, was voor diensten die door middel van betaalnummers door derden werden geleverd. De resterende € 1.290,24 had betrekking op reguliere abonnementskosten, die niet werden betwist. De consument vocht dus een (groot) deel van deze facturen aan. Zowel de rechter in eerste aanleg als het hof van beroep gaven de consument gelijk. Proximus ging vervolgens in cassatie.
Uitspraak van het Hof van Cassatie
Op 26 april 2024 sprak het Hof van Cassatie zich uit en bevestigde het de eerdere uitspraken. Het Hof oordeelde dat Proximus niet voldoende bewijs had geleverd dat de consument op de hoogte was van de kosten voor de diensten via de betaalnummers en dat de consument deze kosten ook daadwerkelijk had geaccepteerd.
Het Hof benadrukte dat Proximus niet slechts een passieve tussenpersoon is, maar een actieve rol speelt in de (her)facturatie van deze diensten. Hierdoor moet Proximus aantonen dat de consument geïnformeerd was over de tarieven van de gebruikte diensten. Dit was niet gebeurd, waardoor de consument enkel de reguliere (en niet betwiste) abonnementsprijs verschuldigd was.
Het Hof stelt met andere woorden dat het niet voldoende is dat de operator enkel diensten factureert zonder verdere directe economische betrokkenheid. Door de herfacturatie van deze diensten draagt de operator ook verantwoordelijk en moet ook de operator zorg dragen voor de transparantie en duidelijkheid van de kosten.
Gevolgen van de uitspraak
De uitspraak van het Hof van Cassatie heeft belangrijke implicaties voor telecomoperatoren en consumenten. Telecomoperatoren kunnen niet louter als doorgeefluik fungeren voor kosten van diensten die zijn geleverd door derden. Ze moeten actief zorgen voor transparantie en ervoor zorgen dat consumenten volledig op de hoogte zijn van eventuele extra kosten. Deze uitspraak biedt consumenten meer bescherming tegen onduidelijke en onverwachte kosten op hun telefoonrekeningen en legt een grotere verantwoordelijkheid bij telecomoperatoren om hun dienstverlening helder en eerlijk te houden.
