In België ben je niet verplicht om zonder meer een erfenis te aanvaarden. Het kan echter wel dat bepaalde handelingen als een aanvaarding kunnen worden geïnterpreteerd. Dat is problematisch want daar kan dan niet zomaar op terug worden gekomen. Hieronder vind je de drie mogelijkheden om met een erfenis om te gaan.
Zuivere aanvaarding
In de eerste plaats is het mogelijk om een erfenis zuiver te aanvaarden. Bij een zuivere aanvaarding accepteert de erfgenaam eenvoudigweg de nalatenschap en dus zowel de activa als de schulden. Op deze zuivere aanvaarding valt niet terug te komen en dus is het maar te hopen dat er niet te veel schulden zijn … Een zuivere aanvaarding is vooral interessant wanneer vooraf al duidelijk is dat er veel aan te verdienen valt. Het bespaart de notaris wat werk en het maakt de afhandeling van het dossier eenvoudiger.
Zo’n zuivere aanvaarding hoeft echter niet altijd expliciet te gebeuren. Erfgenamen moeten goed opletten met wat ze doen, want hun handelingen kunnen als een stilzwijgende zuivere aanvaarding worden gezien. Denk bijvoorbeeld aan een erfgenaam die nog steeds met de auto van de overledene rondrijdt, geld afhaalt van de rekening van de overledene of zelfs gewoon een factuur betaalt die tot de schulden van de overledene behoren.
Nalatenschap verwerpen
Daartegenover is ook het omgekeerde mogelijk en kan de erfgenaam de volledige nalatenschap verwerpen. Hij hoeft de bezittingen en de schulden niet en wil ook niet instaan voor de betaling van de erfbelasting of de successierechten. Na zijn verwerping kan een andere erfgenaam recht hebben op de nalatenschap. Ook deze beslissing is onherroepelijk. Een verwerping is vooral een goede keuze wanneer het vooraf duidelijk is dat de schulden groter zijn dan de bezittingen. Soms vindt een verwerping ook om emotionele redenen plaats.
Aanvaarding onder het voorrecht van de boedelbeschrijving
Ten slotte is er ook een tussenoplossing mogelijk. Bij de aanvaarding onder het voorrecht van de boedelbeschrijving zal de erfgenaam de erfenis wel aanvaarden, maar zijn daar een aantal voorwaarden aan verbonden. In de praktijk komt het erop neer dat de erfgenaam de nalatenschap aanvaardt als deze positief is of als de activa en de passiva elkaar compenseren. Het is dus niet mogelijk dat men gewoon schulden aan de erfenis overhoudt en de erfbelasting is ook enkel te betalen op het geërfde saldo.
Het nadeel is natuurlijk dat de notaris vooraf een volledige inventaris moet opstellen, wat bij een zuivere verwerping niet nodig is. Hierdoor worden er extra kosten gemaakt. Wanneer het ruimschoots voldoende duidelijk is dat er alleen schulden zijn, is een verwerping in principe een betere keuze. Bij twijfel is de aanvaarding onder het voorrecht van de boedelbeschrijving de juiste optie.
