Enkele jaren terug schoten vapeshops als paddenstoelen uit de grond, maar intussen beginnen ze weer stelselmatig te verdwijnen. Niet omdat de hype is gaan liggen, maar wel omdat de wetgeving steeds strenger is geworden. In België is het een en ander namelijk geregeld door het KB van 15 februari 2016 betreffende het fabriceren en in de handel brengen van elektronische sigaretten. Hieronder een overzicht van de wettelijke situatie in 2021.
Sigaret en e-sigaret zijn gelijk voor de wet
De algemene regel is dat e-sigaretten, of we het hier nu mee eens zijn of niet, juridisch gelijkgesteld zijn aan tabaksproducten. Dit is ook wat door de Hoge Gezondheidsraad wordt aanbevolen. Deze gelijkstelling heeft hoe dan ook een aantal consequenties. Zo mogen gebruikers niet vapen in gesloten publieke ruimtes, mogen e-sigaretten niet verkocht worden aan jongeren onder de 18 jaar en mag er ook geen reclame voor e-sigaretten worden gemaakt. Sinds 1 januari 2020 geldt dit verbod op reclame ook voor tabakswinkels en krantenwinkels. Creatieve vormen van reclame, zoals sponsoring, zijn eveneens verboden.
Net zoals bij tabaksproducten is het eveneens verboden om online e-sigaretten te verkopen. Het aanbod is met andere woorden tot de fysieke winkels beperkt. Veel Belgische vapers wenden zich daarom tot buitenlandse webwinkels. Het verschil met de situatie in buurland Nederland kan dan ook niet groter zijn. Bekijk bijvoorbeeld even de website van de Nederlandse e-sigaret specialist en merk op dat er in Nederland veel meer is toegestaan. Toch komen er ook in Nederland steeds strengere regels. Zo geldt er sinds dit jaar een displayverbod en mogen Nederlandse webshops geen productafbeeldingen meer tonen.
Website of Facebookpagina mag, als het maar geen reclame is
Toch wil dit niet zeggen dat Belgische vapewinkels geen website of Facebookpagina mogen hebben. Zolang zij zich houden aan het verbod op de online verkoop en geen reclame maken, stelt er zich geen probleem. Omdat dit strikt wordt geïnterpreteerd, impliceert dit wel dat zij:
- Geen foto’s van producten in hun winkel mogen tonen
- Geen andere productafbeeldingen mogen tonen
- Geen bijzondere kortingen of acties mogen vermelden
- Vapen niet mogen aanprijzen als gezonder alternatief voor roken
- Enzovoort
In de praktijk kan zo’n website of Facebookpagina dus niet veel informatie bevatten. Het logo en de contact- en adresgegevens kunnen bijvoorbeeld worden weergegeven, op voorwaarde dat zo’n logo niet als reclame kan worden aangemerkt. Een logo dat aan een e-sigaret- of liquidmerk gelinkt is, is dus ook niet toegestaan. Wat wel toegestaan is, is om objectief en in neutrale letters te informeren over het aanbod. Je mag dus in neutrale bewoordingen kenbaar maken dat je e-sigaretten verkoopt. Uiteindelijk resulteert dit in een sobere website die niet meer is dan een digitaal visitekaartje.
Het klopt inderdaad dat veel vapewinkels zich niet aan deze regels houden. Je moet maar even enkele zoektermen in Facebook gooien en je vindt al snel tientallen voorbeelden van dergelijke overtredingen. Toch is dit absoluut niet zonder risico. Overtredingen worden immers net zoals tabaksovertredingen opgespoord, vastgesteld en bestraft volgens de wet van 24 januari 1977.
Veiligheidsregels voor e-sigaretten en liquids
E-sigaretten en liquids die in België worden verkocht, moeten aan de productveiligheidsnormen voldoen. Daarom zijn bepaalde stoffen als cadmium en kwik verboden. Daarbij gelden gewoon de algemene regels, met andere woorden de regels die ook gelden voor andere producten die op de Belgische markt worden gebracht. Zo moet de producent de gebruikers informeren over de risico’s van het product en moet hij zijn naam en contactgegevens meedelen. Wanneer een e-liquid gevaarlijke stoffen bevat, zal de producent daar eveneens voor moeten waarschuwen. De producent is dan ook verplicht om het Antigifcentrum op de hoogte te brengen van de precieze samenstelling.
Wanneer de liquids nicotine bevatten, gelden er strengere regels. In zo’n geval mag de concentratie nicotine nooit hoger zijn dan 20 mg/ml en mogen de navullingen niet meer dan 10 ml bevatten. Deze regels gelden niet alleen voor België en zijn grotendeels het gevolg van de omzetting van de Europese Tabaksrichtlijn.
