In een eerder artikel hadden we het al over de gewijzigde Pandwet. Hierbij hadden we het voornamelijk over het pandregister en het wegvallen van de fysieke buitenbezitstelling. Nu de nieuwe Pandwet definitief in werking is getreden, licht Studio Legale een en ander toe. Volgende acht kenmerken typeren dan ook de nieuwe Pandwet.
# 1. Het wegvallen van de fysieke buitenbezitstelling
Onder de nieuwe Pandwet kan je een goed in pand geven zonder dat je het goed ook effectief aan de andere partij moet geven. Zo kan een bedrijf bijvoorbeeld een machine in pand geven en verder blijven gebruiken. Goed voor de pandgever en -houder: het nodeloos verplaatsen van de machine zou heel wat kosten met zich mee brengen. Uiteraard werd er op vlak van tegenstelbaarheid wel een en ander voorzien: het Nationaal Pandregister en de klassieke kennisgeving indien het een pand op schuldvorderingen betreft.
| Voordelen pandhouder | Voordelen pandgever |
| – Weinig logistieke vereisten;
– Kan niet aansprakelijk gesteld worden bij beschadiging of verlies; – Kan te allen tijde de goederen inspecteren; – Heeft recht op subrogatie (ander goed komt onder bepaalde voorwaarden in de plaats); – Kan fysieke overhandiging vorderen bij schending Pandwet. |
– Kan het goed verder blijven gebruiken en in principe zelf verkopen (normale uitoefening bedrijfsactiviteiten);
– Continuïteit van bedrijfsvoering. |
# 2. Kan voor alle verhandelbare roerende goederen
Onder verhandelbare roerende goederen verstaan we bestaande of toekomstige goederen die zowel lichamelijk als onlichamelijk kunnen zijn. Het maakt hierbij niet uit of ze al dan niet deel uitmaken van een geheel van goederen of van een bedrijfseenheid. Op al deze verhandelbare roerende goederen kan men een pand vestigen. Er is wel een uitzondering voorzien op deze regel: zo kan men op schepen geen pand leggen.
Bovendien blijft het pand op het roerend goed ook geldig na de onroerendmaking door incorporatie of bestemming. We denken bijvoorbeeld aan een pand op losse zonnepanelen die nadien op het dak van het bedrijf worden gemonteerd. Het pand gaat in dit geval niet verloren door de onroerendmaking.
# 3. Eigendomsvoorbehoud is prioritair
Er is voorzien dat een eigendomsvoorbehoud een prioritaire werking heeft op het pandrecht. Als de verkoper een eigendomsvoorbehoud vestigde op een goed tot op het moment van betaling, dan kan dat niet zomaar aangetast worden door de vestiging van een pandrecht.
In de praktijk zorgt dit voor een moeilijke situatie. Het eigendomsvoorbehoud moet immers niet geregistreerd worden. Het kán geregistreerd worden in het Pandregister tegen betaling, maar het valt te betwijfelen of iedere verkoper dat ook effectief zal doen.
Voor de pandhouder is het dan ook moeilijk, zo niet onmogelijk, om na te gaan of er al dan niet een eigendomsvoorbehoud rust op het betrokken goed of de betrokken goederen.
# 4. Pand op handelszaak
Vroeger konden alleen financiële instellingen een pand op een volledige handelszaak vestigen. Sinds de nieuwe Pandwet kan dat voor alle schuldeisers. Eenzelfde uitbreiding zien we ook wat betreft het pand op de voorraad: vroeger kon dat alleen op 50% van de voorraad, nu kan het ook voor de volledige voorraad.
# 5. Eenvoudigere uitvoeringsprocedure
In de praktijk moeten we een onderscheid maken tussen de uitvoeringsprocedure ten aanzien van consumenten en niet-consumenten.
| T.a.v. consumenten | T.a.v. niet-consumenten |
| – De huidige uitwinningsprocedure blijft behouden: noodzaak tot voorafgaande tussenkomst rechtbank
– Bijkomende beschermingsmaatregelen: pandovereenkomst moet schriftelijk worden opgesteld, pand moet in verhouding staan met de schuldvordering |
– Geen voorafgaande tussenkomst rechter
– Kennisgeving tien dagen voor uitwinning (aangetekende zending) volstaat – Mogelijkheid tot moduleren – Pandhouder kan wel nog steeds de rechtbank vatten |
# 6. Oprichting van het elektronisch pandregister
Hierover hadden we het reeds in ons eerder artikel. We geven nogmaals de belangrijkste functies mee:
- Het tegenstelbaar maken van het pand aan derden via het principe first come first serve;
- Het informeren van schuldeisers over panden bij een schuldenaar.
In ons eerder artikel plaatsen we ook al enkele kritische vraagtekens. Zo is een opzoeking bijvoorbeeld niet gratis en doet het op vlak van privacy de nodige pijnpunten ontstaan (alhoewel een en ander strafbaar is).
# 7. Registratie is noodzakelijk
Om het pand tegenstelbaar te maken is registratie in het elektronisch pandregister noodzakelijk. Hier tegenover staat de verplichting tot betaling van de retributie. De registratie blijft dan geldig voor 10 jaar en staat open voor hernieuwing.
Uiteraard is ook de fysieke buitenbezitstelling nog steeds een mogelijkheid.
# 8. Registratie en wijziging elektronisch pandregister zijn niet gratis
Zoals al blijkt uit voorgaand puntje: zowel de registratie, de wijziging van de gegevens als de deregistratie zijn niet gratis. Een nieuw systeem met retributiebedragen zag dan ook het levenslicht. De kostprijs is afhankelijk van de waarde van de verzekerde verbintenis.
| Verzekerde verbintenis | Registratie (10 jaar geldig) of hernieuwing | Wijziging van gegevens | (Gedeeltelijke) deregistratie |
| < 10.000 EUR | 20 EUR | 12 EUR | 8 EUR |
| 10.000,01 – 25.000 EUR | 50 EUR | 30 EUR | 20 EUR |
| 25.000,01 – 200.000 EUR | 100 EUR | 60 EUR | 40 EUR |
| 200.000,01 – 500.000 EUR | 200 EUR | 120 EUR | 80 EUR |
| > 500.000 EUR | 500 EUR | 300 EUR | 200 EUR |
1 reactie