In tegenstelling tot in andere landen is het in België minder gebruikelijk om fooien te geven op restaurant. Maar indien de bediening echt top is, kan zo’n fooi al eens volgen. Natuurlijk wil je dat die fooi netjes in de geldbuidel van de vriendelijke tafelbediende terechtkomt, maar is dat wel altijd het geval? Dat valt eigenlijk maar moeilijk te zeggen …
Zijn fooien voor de werknemer?
In theorie zal de fooi inderdaad aan de werknemer toebehoren. Dat is alvast het geval indien er geen arbeidsreglement of arbeidsovereenkomst is die anders bepaalt. De werknemer kan zich dan beroepen op de “gebruiken” binnen de sector om de fooi zelf te houden. Indien een arbeidsreglement of de arbeidsovereenkomst daarentegen wel de fooien regelt kan dat weer anders zijn.
Mag de werkgever fooien houden?
Fooien zijn geen loon omdat klanten in de arbeidsrechtelijke betekenis nu eenmaal derden zijn. Zij hebben niks te maken met de arbeidsovereenkomst. Daarom mag een arbeidsovereenkomst of arbeidsreglement dan ook regelen wat er met fooien moet gebeuren.
Zo is het perfect wettelijk dat de arbeidsovereenkomst aangeeft dat werknemers hun fooien integraal moeten afgeven aan de werkgever die ze ook gewoon zelf mag houden. Soms wordt ook afgesproken dat werknemers slechts een deel van de fooi ontvangen. Dat lijkt misschien onlogisch, maar dat is het allesbehalve. In hoofde van de werkgever gaat er vaak een zware administratieve last achter zo’n fooi verscholen, zeker omdat zij sociaal en fiscaal niet zijn vrijgesteld. Daarom beslissen werkgevers vaak om de fooi niet integraal aan de werknemer te geven maar een verwerkingskost in te houden.
Maar er zijn ook arbeidsreglementen en -overeenkomsten die bepalen dat de fooien netjes ‘in de pot’ gaan om ze op het einde van de maand te verdelen of om de jaarlijkse teambuilding te financieren. Soms is het de werknemer zelfs gewoon verboden om fooien te aanvaarden.
Als klant ken je het arbeidsreglement of de arbeidsovereenkomst natuurlijk niet en is het ook niet duidelijk wat er met de fooien zal gebeuren. Eigenlijk kan je enkel en alleen maar hopen dat ze juist terechtkomen. Anderzijds kan je de werknemer natuurlijk ook gewoon even vragen wat ze met de fooien moeten doen.
Ook Vadertje Staat profiteert mee
Als het niet de werkgever of de collega’s zijn die de fooi af kunnen snoepen, dan is er wel nog de overheid. Op vlak van btw hoef je je geen zorgen te maken. Over vrijwillige fooien wordt geen btw geheven. Dat is anders wanneer het zou gaan om aangerekende fooien.
Maar zelfs zonder btw-heffing moeten fooien fiscaal worden aangegeven. In hoofde van het personeel moeten fooien bijvoorbeeld als belastbare ontvangsten worden aangegeven. Uiteindelijk horen zij dus op de loonfiche terecht te komen en wordt er zowel bedrijfsvoorheffing als RSZ ingehouden. Indien klanten fooien geven bij het pinnen, valt daar niet aan te ontkomen.
Bij contante fooien kan men dan weer al eens “vergeten” de fooi aan te geven. Dat is zeker iets om in het achterhoofd te houden.
