Het parlement van de Franse Gemeenschap (een instituut dat we in Vlaanderen niet kennen omdat de bevoegdheden van de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaams Gewest in 1980 werden samengevoegd) heeft nu ook bijzondere machten toegekend aan de Franse Gemeenschapsregering in het kader van de coronacrisis. Hierdoor kan de Franse Gemeenschapsregering sneller actie ondernemen zonder dat er telkens eerst een meerderheid moet worden gevonden in het parlement van de Franse Gemeenschap.
Bevoegdheden van de Franse Gemeenschap
Een gemeenschap is bevoegd voor persoonsgebonden materie, taal en cultuur. Onder andere inzake het onderwijs, de reglementering omtrent bibliotheken en een aantal aspecten van de gezondheidszorg (bv. erkenning van zorgverstrekkers) en justitie (bv. jeugdsanctierecht) hebben gemeenschappen bevoegdheden. Net omdat de strijd tegen het coronavirus zo breed is, kent het ook raakvlakken met veel van die gemeenschapsbevoegdheden. Scholen en bibliotheken worden bijvoorbeeld gesloten, de gezondheidszorg ondergaat grote wijzigingen en culturele manifestaties kunnen niet doorgaan. Om ervoor te zorgen dat de Franse Gemeenschapsregering snel de beslissingen die in de Nationale Veiligheidsraad worden besproken kan uitvoeren, heeft het parlement het via een volmachtenwet nu een aantal wetgevende bevoegdheden gegeven.
Welke bevoegdheden krijgt de Franse Gemeenschapsregering?
Naast haar uitvoerende taken die al op de Franse Gemeenschapsregering rustten, krijgt de Franse Gemeenschapsregering nu ook taken van het parlement van de Franse Gemeenschap toebedeeld. Het decreet is vandaag in het Belgisch Staatsblad verschenen en geeft de Franse Gemeenschapsregering de bevoegdheid om “alle nuttige maatregelen” te nemen om:
- De activiteiten van de door de Franse Gemeenschap erkende, gesubsidieerde of georganiseerde diensten op te schorten;
- Regels op te stellen waaronder activiteiten kunnen worden verricht om zo de sociale contacten te beperken;
- De toegang tot gebouwen te beperken;
- Rekening te houden met het effect van de inperkingsmaatregelen op de activiteiten van de operatoren en organisatoren van evenementen die geheel of gedeeltelijk door de Franse Gemeenschap worden gefinancierd;
- Voorwaarden voor de toekenning, motivering en controle van subsidies te wijzigen;
- Vereisten voor het bijwonen, evalueren en bekrachtigen van studies aan te passen in functie van de opschorting van lessen en leeractiviteiten;
- Elke situatie te voorkomen en aan te pakken die binnen het strikte kader van de coronapandemie moet worden geregeld, net zoals de gevolgen ervan, om zo een risico op ernstig gevaar te beteugelen.
Het valt op dat het parlement vrij specifiek de bevoegdhedenoverdracht heeft willen regelen, maar via de laatste optie toch een maximale slagkracht garandeert. Wanneer een bepaalde nuttige maatregelen onder een van deze gronden valt, kan de uitvoerende macht zelf decreten opheffen, aanvullen, wijzigen of vervangen zonder dat het daarvoor het parlement moet raadplegen.
Ook geeft het decreet aan dat de regering daarbij sancties mag bepalen, op voorwaarde dat ze niet zwaarder zijn dan de sancties die in de huidige wetgeving zijn voorzien. Het is toegestaan om bij een volmachtenwet voorwaarden of beperkingen te verbinden aan de overgedragen bevoegdheden. Het doet dat bijvoorbeeld ook voor de bekrachtiging van de decreten: die moeten binnen de zes maanden na het einde van de periode van bijzondere machten worden bekrachtigd, anders worden ze geacht nooit te hebben bestaan.
Parlement houdt rekening met de onmogelijkheid om samen te komen
Opmerkelijk is dat het decreet nu al oplossingen voorziet voor wanneer het parlement niet zou kunnen samenkomen voor de voorbereiding van het begin van schooljaar 2020-2021, bijvoorbeeld door grote ziekte onder de parlementariërs. Het geeft in dat geval de Franse Gemeenschapsregering de bevoegdheid om alle nuttige maatregelen te nemen om de voorbereiding van het schooljaar te organiseren. Die bevoegdheid krijgt het ook wanneer het parlement niet kan samenkomen en wanneer het gaat om een “naar behoren aangetoonde dwingende noodzaak”. Het is het bureau van het Parlement dat, eventueel na elektronische beraadslaging, moet bepalen of er sprake is van een “onmogelijkheid om te vergaderen”.
