Het fiscaal gunstregime voor auteursrechten, zoals het ooit bedoeld was voor kunstenaars en schrijvers, wordt hervormd. Dit fiscaal gunstregime is intussen goed ingeburgerd in de bedrijfswereld en wordt ook gebruikt door onder meer fotografen, programmeurs en gastsprekers. Vanaf 1 januari 2023 zal het toepassingsgebied worden beperkt. Verder wordt het fiscaal wat minder interessant, hoewel het nog steeds kan lonen.
Huidig fiscaal gunstregime auteursrechten is enorm interessant
Het fiscale gunstregime voor auteursrechten is op dit moment enorm lucratief. Voor het aanslagjaar 2023 beschouwt men inkomsten uit auteursrechten (bv. een overdracht van de auteursrechten op een geschreven tekst) als een roerend inkomen en niet als een beroepsinkomen. Op een beroepsinkomen worden de verschillende schijven in de inkomstenbelasting toegepast. Bovendien is men socialezekerheidsbijdragen verschuldigd.
Bij een roerend inkomen is dat niet het geval. Daarop betaalt men slechts 15% roerende voorheffing. Hiervan mogen ook nog kosten worden afgetrokken. Dit zijn ofwel de werkelijk te bewijzen kosten of forfaitaire kosten. Tot 17.090 euro gaat het om een forfait van 50% (men betaalt dus slechts 7,5% roerende voorheffing) en tussen 17.090 euro en 34.170 euro gaat het om een forfait van 25% (men betaalt dus slechts 11,25% roerende voorheffing). Dat is exclusief de gemeentebelasting, maar in ieder geval is het een stuk interessanter dan de inkomstenbelasting. Daar lopen de tarieven op tot wel 50%. Socialezekerheidsbijdragen zijn niet verschuldigd, maar anderzijds bouwt men met die roerende voorheffing bijvoorbeeld ook geen pensioenrechten op. Zelf een pensioenspaarpotje aanleggen, is met andere woorden aan te raden.
Opsplitsing beroepsinkomen en roerend inkomen
In de praktijk is het wel complexer dan dat. Als je bijvoorbeeld als copywriter een factuur opstelt, dan heeft het factuurbedrag niet alleen betrekking op de overdracht van de auteursrechten, maar ook op een vergoeding voor het geleverde werk. En dat terwijl enkel de vergoeding voor de overdracht van de auteursrechten in aanmerking komt voor het fiscaal gunstregime. Er moet dus een verdeelsleutel worden opgesteld: een deel van de inkomsten wordt behandeld als een beroepsinkomen en een deel als een roerend inkomen. In het verleden werden hiervoor veelvuldig rulings afgesloten met de fiscus, om toch een vorm van zekerheid te krijgen. In het genoemde voorbeeld is een verdeelsleutel van 50/50 over het algemeen als realistisch te beschouwen.
Toepassingsgebied van het fiscaal gunstregime
Natuurlijk kan niet iedereen een beroep doen op dit gunstregime. Er moet natuurlijk sprake zijn van een vergoeding voor de overdracht of een licentie op een werk dat door het auteursrecht wordt beschermd. Dat wil zeggen: een origineel werk dat een concrete vorm heeft. Daarover bestaat soms discussie. Als een advocaat bijvoorbeeld algemene voorwaarden opstelt, is dit volgens de fiscus onvoldoende origineel. Dat is anders wanneer een designer een prachtig logo maakt.
In de praktijk komen op dit moment heel wat beroepsgroepen in aanmerking voor het fiscaal gunstregime voor auteursrechten, denk maar aan schrijvers, beeldende kunstenaars (bv. fotografen), acteurs, muzikanten, lesgevers en sprekers op seminaries, architecten, marketeers, regisseurs, journalisten, designers, softwareontwikkelaars en dergelijke meer.
Wijzigingen aan het fiscaal gunstregime voor auteursrechten
De regering wil de toepassing van de voordelige belastingregeling beperken tot het originele doel van dit gunstregime. Daarbij wordt geen enkele sector expliciet uitgesloten, maar voor een aantal beroepen wordt het gebruik ervan toch onmogelijk. Tegelijkertijd zal het fiscaal gunstregime ook minder interessant worden. De overheid zal zo meer inkomsten kunnen aanboren.
Gebruik fiscaal gunstregime auteursrechten wordt beperkt
In de eerste plaats komen er minder inkomsten in aanmerking voor het gunstregime voor auteursrechten. Er komen namelijk extra voorwaarden bij. Zo zal de betrokkene een kunstwerkattest moeten hebben, iets wat nog verder moet worden uitgewerkt. Als men geen kunstwerkattest heeft, moet worden aangetoond dat de rechten op het werk worden overgedragen of in licentie worden gegeven aan een derde ter publicatie, voor een openbare uitvoering of opvoering of ter reproductie. Om een verhaal kort te maken: het werk moet ook aan het publiek worden meegedeeld. Hierdoor vallen bepaalde zaken uit de boot, zoals de plannen van de architect of de conclusies van de advocaat. Die zijn nu eenmaal niet voor het publiek bedoeld. Voor veel freelancers wijzigt er echter niks. Er worden in tegenstelling tot wat eerst werd beweerd ook geen beroepsgroepen uitgesloten.
Fiscaal gunstregime auteursrechten wordt minder interessant
Ten tweede zal de verhouding tussen het gewone loon en de het roerend inkomen minder gunstig uitvallen. Zoals eerder gesteld is een 50/50-split op dit moment vaak mogelijk, maar dat zal in de toekomst niet langer het geval zijn. De wetgever legt een 70/30-split op: 70% van de inkomsten zijn beroepsinkomsten en 30% kunnen als roerend inkomen worden beschouwd. Een groter deel van het inkomen wordt dus een beroepsinkomen waarop de hogere tarieven van toepassing zijn en waarop socialezekerheidsbijdragen te betalen zijn.
Er geldt wel nog een overgangsregeling: in inkomstenjaar 2023 is een 50/50-split nog mogelijk en in inkomstenjaar 2024 wordt dit een 60/40-split. Vanaf aanslagjaar 2026 (inkomstenjaar 2025) is een 70/30-split definitief de realiteit. Er komt ook nog een plafond: een jaarplafond van 64.070 euro. Het gaat om een gemiddelde over vier jaar. Aan de forfaitaire kostenaftrek wijzigt er niets.
Wie voor de hervorming in aanmerking kwam voor het gunstregime en onder de nieuwe voorwaarden niet meer, kan ook nog rekenen op een overgangsregeling. Deze mensen kunnen nog gedurende een jaar van een beperkte versie van de auteursrechtenregeling genieten. Hierbij wordt het jaarplafond, net als de schijven ter berekening van het kostenforfait, gehalveerd.
