Printerproducenten treden al langer op tegen zogenaamde klooncartridges en tegen het navullen van hun inktpatronen. Vaak maken ze het de consument moeilijk, soms zelfs door onechte waarschuwingsberichten weer te geven. Daarnaast regent het juridische procedures tegen concurrenten die klooncartridges verkopen. In de praktijk is er zelden iets mis met het gebruik van zo’n klonen. Hieronder lees je waarom.
Verboden om navullen moeilijk te maken
Fabrikanten zijn in ieder geval verplicht om het navullen van hun inktpatronen mogelijk te maken. Dat komt omdat deze inktpatronen, op voorwaarde dat ze afhankelijk zijn van elektromagnetische velden of elektrische stromen, onder het toepassingsgebied van de WEEE-richtlijn vallen. Deze richtlijn moet de hoeveelheid afgedankte elektrische en elektronische apparatuur helpen te verminderen en recyclen en hergebruiken mogelijk maken. Dit werd recent nog bevestigd bij een antwoord op een parlementaire vraag van Bart Staes (Groen) en volgt ook uit het arrest van het Hof van Justitie in de zaak C‐56/12 P (European Federation of Ink and Ink Cartridge Manufacturers (EFIM) tegen Europese Commissie, 19 september 2013).
Hieruit volgt dat het de producenten van inktpatronen niet alleen verboden is om het navullen en hergebruiken van dergelijke inktpatronen te bemoeilijken, maar dat ze het hergebruiken ervan moeten vergemakkelijken. Met het navullen van inktpatronen is dan ook niets mis.
Geen verlies van de garantie
Hoe zit het dan met klooncartridges die niet door de producent zijn gemaakt? Wel vaker is daarbij te horen dat de garantie dan komt te vervallen, maar daar is niets van aan. Bij het gebruik van toners en cartridges die compatibel zijn, mag de garantie van de printer niet verloren gaan. Het gaat dan niet alleen om de wettelijke garantie, maar eveneens om de fabrieksgarantie.
Het laten vervallen van de fabrieksgarantie omdat een compatibel product van een concurrent wordt gebruikt, is immers een vorm van oneerlijke concurrentie en dat is nu eenmaal niet toegestaan. Als consument is er dus geen probleem met goedkope inktpatronen gebruiken.
Patenten op cartridges bieden geen uitweg
Sommige producenten trachten hun producten daarom op andere manieren te beschermen. Ze vragen dan een patent aan op hun cartridge waardoor concurrenten ze niet zomaar kunnen namaken. Vooral de chip die in zo’n cartridge zit, die onder andere wordt gebruikt om het correcte inktniveau weer te geven, moet veelal dienen als beschermingsmiddel en kan dan niet zomaar worden nagemaakt.
Soms is dat wel degelijk met succes, maar vaak houden zo’n patenten geen stand. In Nederland verloor HP recent nog een zaak tegen een producent van namaakinktpatronen en dat na vier jaar procederen en waarbij de advocaatkosten opliepen tot een half miljoen euro. Hierbij werd het octrooi van HP zelfs vernietigd omdat het onvoldoende origineel was.
Net zoals in België is het per slot van rekening ook in Nederland vereist dat een patent of octrooi origineel is. Dat wil onder andere zeggen dat de uitvinding nieuw moet zijn of niet tot de huidige stand van de techniek mag behoren. Daarnaast moet het ook echt het werk van een uitvinderswerkzaamheid zijn en mag het niet op een voor de hand liggende wijze voortvloeien uit de hedendaagse stand van de techniek. Deze eisen maken het voor producenten moeilijk om een goed octrooi te verkrijgen, laat staan dat ze tegen klooncartridges kunnen optreden.
Ten slotte hoeft een geldig patent nog niet te betekenen dat een kloonproduct namaak is. Kloonproducten kunnen zelf een eigen unieke ontwikkeling zijn en zijn in dat opzicht dan ook zelf octrooieerbaar. Dan zijn ze juridisch gezien even origineel als de cartridges van de printerfabrikant.
Gebruiker van namaakproducten loopt in ieder geval geen risico
Hoewel het gebruik van een klooncartridge in principe zelden een juridisch probleem zal vormen en je daarbij in geen geval je garantie kan verliezen, hoef je je geen zorgen te maken als er uiteindelijk toch sprake zou zijn van namaak. Dat is een zaak tussen de houder van het patent en degene die het namaakproduct op de markt bracht.
De wet van 15 mei 2007 betreffende de bestraffing van namaak en piraterij van intellectuele eigendomsrechten kan alvast niet tegen de consument worden gebruikt. Dat volgt ook uit de rechtspraak die aangeeft dat er een moreel element aanwezig moet zijn. Eigenlijk moet je als consument kwaadwillig handelen en dat zal niet het geval zijn als je enkel even klonen koopt in een (web)winkel. Zelfs als er al sprake zou zijn van namaak hoeft de consument geen sancties te vrezen en kan de consument ongestoord in het bezit blijven van de namaakcartridge. Enkel de verkoper en/of de producent kan dan door de rechter worden gesanctioneerd.
Samengevat kunnen we stellen dat er juridisch geen probleem is met het aanvullen van inktpatronen of het gebruiken van klooncartridges. Wel blijft het natuurlijk belangrijk om te kiezen voor betrouwbare verkopers. Als je niet-compatibele cartridges zou gebruiken, kan de garantie per slot van rekening wel vervallen. Dan kan je wel nog even bij de verkoper aankloppen en een schadevergoeding claimen, maar wellicht heeft de malafide verkoper zich dan ook gewoon uit de voeten gemaakt. Bij betrouwbare webshops zoals Goedkoopprinten.be zit je in ieder geval veilig.
