Op dit moment kunnen werknemers rekenen op drie soorten thematische verloven, namelijk het ouderschapsverlof, het palliatief verlof en het verlof voor medische bijstand. Vanaf 1 oktober 2019 voegt de wetgever een vierde thematisch verlof aan dat rijtje toe: het mantelzorgverlof.
Enkel voor erkende mantelzorgers
Enkel werknemers die erkend mantelzorger zijn hebben recht op het mantelzorgverlof. Zo’n mantelzorger helpt een zorgbehoevende met enige regelmaat. Om een erkende mantelzorger te worden moet er aan een aantal voorwaarden zijn voldaan. Opvallend is vooral dat het volstaat dat er een nauwe geografische, affectieve of vertrouwensrelatie moet bestaan ten aanzien van de zorgbehoevende. Het is met andere woorden niet noodzakelijk dat het gaat om een gezins- of familielid. De erkenning moet worden aangevraagd bij het ziekenfonds. Hiervoor moet een verklaring op erewoord worden ingevuld.
Wat houdt het mantelzorgverlof in?
In de praktijk houdt het mantelzorgverlof in dat men de arbeidsovereenkomst volledig opschort of beperkt tot 1/2de of 4/5de (vermindering met 1/2de of 1/5de). Dit is echter de regel voor voltijdse werknemers, want deeltijdse werknemers hebben op dit moment enkel de mogelijkheid om hun arbeidsovereenkomst volledig te schorsen. Op termijn kan een KB daar wel nog verandering in brengen.
De duur van het mantelzorgverlof is beperkt tot:
| Volledige opschorting arbeidsovereenkomst | 1 maand per zorgbehoevende persoon | Met een maximum van 6 maanden over de gehele beroepsloopbaan |
| Vermindering
arbeidsovereenkomst | 2 maanden per zorgbehoevende persoon | Met een maximum van 12 maanden over de gehele beroepsloopbaan |
Hoe mantelzorgverlof aanvragen?
De mantelzorger moet hiervoor een kennisgeving indienen bij de werkgever en dit ten laatste 7 dagen voor de ingangsdatum van het mantelzorgverlof. Dit doet de mantelzorger best per aangetekende brief. In deze brief staat de periode waarin de uitvoering van de arbeidsovereenkomst wordt geschorst. Bovendien moet de werknemer een bewijs toevoegen van de erkenning als mantelzorger ten aanzien van de zorgbehoevende;
De werknemer die mantelzorgverlof opneemt geniet tot de derde maand na het einde van de schorsing of vermindering van ontslagbescherming. Hierdoor kan de werkgever de arbeidsovereenkomst enkel om een voldoende reden of om een dringende reden kan beëindigen. Bij een overtreding moet de werkgever een forfaitaire vergoeding betalen van zes maanden loon.
Uitkering bij mantelzorgverlof
Op dit moment is er nog geen uitvoeringsbesluit met betrekking tot de bedragen, voorwaarden en toekenningsregels bij het mantelzorgverlof. Omdat het mantelzorgverlof al op 1 oktober in werking treedt zullen tijdelijk dezelfde uitkeringen worden toegepast als bij het thematisch verlof voor medische bijstand. Dat resulteert in onderstaande tabel (bij voltijdse tewerkstelling):
| Basisbedrag | Alleenstaande ouder | |
| Volledige onderbreking | ||
| € 834,90 | € 1.313,48 | |
| Vermindering van de arbeidsprestaties met 1/2 | ||
| < 50 jaar | € 417,44 | € 656,74 |
| >= 50 jaar | € 562,77 | € 656,74 |
| Vermindering van de arbeidsprestaties met 1/5 | ||
| < 50 jaar | € 141,62 | € 190,44 (of € 262,69) |
| >= 50 jaar | € 212,42 | € 262,69 |
