Door een aantal wijzigingen aan Europese richtlijnen, zoals de SUP-richtlijn (Single Use Plastics) en de kaderrichtlijn Afvalstoffen, waren de Vlaamse regels aan een update toe. Het Vlaams Parlement heeft nu de mogelijkheid ingeschreven om meer verantwoordelijkheid te leggen bij producenten en om de gescheiden afvalophaling te stimuleren. Het is echter aan de Vlaamse Regering om binnen het gecreëerde kader actie te ondernemen. Wellicht zal er nog een aanpassing aan het VLAREMA (Vlaams reglement betreffende het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen) moeten volgen.
Zwerfvuiltaks voor producenten
Het nieuwe decreet voorziet nu in de mogelijkheid om zwerfvuilkosten door te rekenen aan producenten. Aangezien het Vlaams Parlement deze rechtsgrond heeft ingeschreven, kan de Vlaamse Regering voortaan beslissen voor welke producten de producenten een zwerfvuilkost moeten betalen. De focus zal daarbij liggen op het afval dat vaak als marien zwerfvuil opduikt, zoals plastic drankverpakkingen, draagtassen enzovoort.
Dit moet de producenten enerzijds aanzetten om na te denken over duurzamere alternatieven, terwijl hij daarnaast eveneens moet opdraaien voor het opruimen van zwerfafval, bewustmakingscampagnes en afvalinzameling. In de praktijk moet de doorgerekende zwerfvuilkost wel redelijk blijven. Daarom moet er worden bepaald welk aandeel het betreffende product in de zwerfvuilproblematiek speelt, waarbij wordt uitgegaan van volume of gewicht.
Stimuleren van gescheiden afvalophaling
Tegelijkertijd wordt er ook een kader gecreëerd dat afvalinzamelaars moet stimuleren om nog meer in te zetten op een gescheiden afvalophaling. De bedoeling is dat zij hun klanten motiveren om hun afval gescheiden aan te bieden, want daar loopt het nog te vaak mis. Hier liggen nog veel mogelijkheden, zoals het bijstellen van tariefformules en het tariferen van restafval op gewicht in plaats van op volume. Ook hier dient de Vlaamse Regering de regels verder uit te werken.