België heeft een nieuw Federaal Instituut in het leven geroepen: het Federaal Instituut voor de Bescherming en de Bevordering van de Rechten van de Mens. Nochtans kent België al verschillende instanties die de rechten van de mens bevorderen en beschermen. Maar toch was de oprichting van het Federaal Instituut voor de Bescherming en de Bevordering van de Rechten van de mens noodzakelijk.
Waarom een Federaal Instituut voor de Bescherming en de Bevordering van de Rechten van de Mens?
De verschillende bestaande instanties hebben stuk voor stuk hun eigen gespecialiseerd doel. Ook het samenvattend deel van het ingediend wetsvoorstel gaf dat aan:
België beschikt reeds over tal van sectorale instanties voor de bescherming en de bevordering van de rechten van de mens. Elk van die instanties heeft echter een gespecialiseerd mandaat terwijl de rechten van de mens transversaal zijn en tal van thema’s omvatten.”
Het Federaal Instituut voor de Bescherming en de Bevordering van de Rechten van de Mens moet met andere woorden dit hokjesdenken overstijgen en ervoor zorgen dat alle mensenrechten bescherming genieten. Een residuaire bevoegdheid dringt zich op…
Residuaire bevoegdheid Federaal Instituut voor de Bescherming en de Bevordering van de Rechten van de Mens
Aan het Federaal Instituut voor de Bescherming en de Bevordering van de Rechten van de Mens wordt een zogenoemde residuaire bevoegdheid toegekend. Indien materie niet aan een andere instantie werd toegewezen, is het Federaal Instituut voor de Bescherming en de Bevordering van de Rechten van de Mens met andere woorden bevoegd. Hierdoor zouden alle mensenrechten bescherming moeten genieten.
In principe gaat het enkel om federale bevoegdheden, maar een en ander zou uiteindelijk ook naar het niveau van de deelstaten moeten worden gebracht. Maar daarvoor is het natuurlijk wachten op een samenwerkingsakkoord…
Wat gaat het Federaal Instituut voor de Bescherming en de Bevordering van de Rechten van de Mens doen?
Het Federaal Instituut voor de Bescherming en de Bevordering van de Rechten van de Mens zal in de eerste plaats een adviserende functie hebben ten opzichte van het federaal parlement, de federale regering en de verschillende overheidsdiensten. Uiteraard met betrekking tot de mensenrechten.
Hiernaast zal het actief opvolgen of ons land de internationale verplichtingen rond mensenrechten nakomt en zal het de bekrachtiging van nieuwe internationale mensenrechteninstrumenten stimuleren. Niet alleen op politiek niveau, maar ook ten opzichte van het publiek. Want het Federaal Instituut voor de Bescherming en de Bevordering van de Rechten van de Mens neemt eveneens een maatschappelijk sensibiliserende rol op.
Tot slot kan het Federaal Instituut voor de Bescherming en de Bevordering van de Rechten van de Mens naar het Grondwettelijk Hof en de Raad van State stappen indien normatieve handelingen van de uitvoerende of wetgevende macht, naar eigen inziens, de fundamentele rechten zouden schenden. Uiteraard is dat enkel het geval indien de materie tot haar residuaire bevoegdheden behoort.
Samenstelling van het Federaal Instituut voor de Bescherming en de Bevordering van de Rechten van de Mens
Het Federaal Instituut voor de Bescherming en de Bevordering van de Rechten van de Mens zal uit twee organen bestaan:
- Een raad van bestuur (12 leden) bestaande uit de sociale partners, het maatschappelijk middenveld, mensen uit de gerechtelijke wereld en mensen uit de academische wereld;
- Een overlegraad waarin alle instanties zijn vertegenwoordigd.
