Buiten de landbouwsector is er een streng verbod op het gebruik van bestrijdingsmiddelen of wordt het gebruik daarvan beperkt. Zo mag men bijvoorbeeld geen muizen bestrijden via bestrijdingsmiddelen, terwijl dat voor pakweg de bruine rat wel is toegestaan. Afwijkingen op deze regel zijn mogelijk indien er geen niet-chemische bestrijdingsmethoden bestaan en er bij niet-bestrijding gevaar zou bestaan voor de mens, het milieu of de veiligheid.
Lijst met doelorganismen
Ieder jaar publiceert de Vlaamse Milieumaatschappij een lijst met organismen waartegen wel nog steeds bestrijdingsmiddelen mogen gebruikt worden. Voor het jaar 2018 bevat de lijst nog zes doelorganismen.
De bruine rat: Als een van de meest succesvolle zoogdieren komt de bruine rat bijna overal in Europa voor. In zijn bestaan is hij voor een deel afhankelijk van de mens waardoor hij ook altijd in de buurt van woningen blijft. Kelders, kruipruimten en schuren zijn z’n favoriete verblijfplaats. Het is een gekende ziekteoverbrenger met onder andere de ziekte van Weil, tularemie, het hantavirus en de rattenbeetkoorts in zijn assortiment.
De kolonievormende wespen (Vespidae): Deze wespenfamilie komt bijna over de hele wereld voor en kunnen erg pijnlijk steken. Ze vormen een gevaar voor andere insecten en bijensoorten, maar kunnen ook gevaarlijk zijn voor de mens.
De eikenprocessierups: Deze larve van de nachtvinder lijkt dan misschien wel onschuldig maar zijn brandharen zijn dat niet. Niet alleen kunnen ze voor hevige irritatie zorgen maar zeker bij allergische reacties is het gevaar niet min. De brandharen verspreiden zich via de lucht en kunnen zo in contact komen met de huid, de ogen en de luchtwegen. Ademhalingsproblemen, duizeligheid en braken: allen moeten ze de verdelging van deze larve rechtvaardigen.
De zwarte rat: Alhoewel de zwarte rat bijna geheel is verdrongen door de bruine rat, komt het beestje nog steeds voor. Vooral in de buurt van havens, loodsen en boerderijen voelt hij zich nog steeds thuis. Net zoals zijn bruin neefje is ook hij een verspreider van allerhande ziektes. De ziekte van Weil kan hij niet verspreiden, maar het hantavirus, pest en trichinose heeft hij wel in de aanbieding.
De Japanse duizendknoop (en andere uitheemse duizendknopen): Deze plant komt oorspronkelijk uit Japan maar doet het ook in onze contreien erg goed. Het is een plant met grote bladeren en crèmewitte of witroze bloemen. Als invasieve exoot zijn er geen schimmels of insecten die hem te baas kunnen. Bovendien is hij ook vrij ongevoelig voor de meeste bestrijdingsmiddelen. Om het milieu te beschermen wordt dan ook een uitzondering voorzien voor de bestrijding ervan. Alhoewel de bestrijdingsvoorwaarden wel gewijzigd werden.
Chytridiomycose: Deze gistachtige schimmel tast amfibieën zo hard aan dat ze er uiteindelijk aan sterven. Meestal start het met een lokale huidverdikking om uiteindelijk te resulteren in allerhande misvormingen. De aantasting van de huid zorgt er op termijn voor dat de ademhaling moeilijker wordt en de immuunreacties verstoort worden. Enkele weken na de besmetting zal de schimmel het beestje fataal worden.
Wijzigingen ten opzichte van vorig jaar
Leggen we de nieuwe lijst naast zijn voorganger, dan merken we dat de Amerikaanse vogelkers van de lijst is verdwenen. Deze exoot heeft een plaagvormende werking tijdens storingssituaties. De reden voor de schrapping is niet ver te zoeken: minister van Omgeving Joke Schauvliege kondigde vorig jaar nog een verbod aan op het gebruik van glyfosfaat buiten de land- en tuinbouw. Aangezien de Amerikaanse vogelkers hiermee bestreden wordt, is bestrijding nu dus niet meer toegestaan.
Verder werden de voorwaarden voor de bestrijding van andere organismen aangescherpt. De duizendknoop mag nu bijvoorbeeld enkel nog geïnjecteerd worden, bladbehandeling is niet langer toegestaan.
Mogelijkheid tot gemotiveerde afwijking
Er is een mogelijkheid voorzien voor zij die een van de zes genoemde soorten op een andere manier willen bestrijden. Hiervoor moet een gemotiveerde aanvraag ingediend worden bij de Vlaamse Milieumaatschappij. Ook voor zij die een andere soort willen bestrijden geldt dezelfde regeling. Via de website Zonder is Gezonder vind je alle informatie over het bekomen van zo’n afwijking.
Opgelet: dit regime geldt enkel voor terreinbeheerders en is niet van toepassing op de land- en tuinbouw. Het regime is ook enkel van toepassing op het Vlaams gewest. Juridisch gezien treden de bepalingen in werking vanaf 28 januari 2018.
