In zowel Vlaanderen als Wallonië is het al langer verboden om in een wagen te roken indien er een kind van minder dan 16 jaar oud aanwezig is. De gewesten meenden immers dat het tot hun bevoegdheden behoorde. Toch had de Raad van State eerder al een negatief advies gegeven. Dat is meteen ook de reden waarom ook de federale wetgever het initiatief van de gewesten volgt en zelf een verbod oplegt, op grond van de aantasting van de volksgezondheid.
Laat er alvast duidelijkheid over bestaan: op het volledig Belgisch grondgebied is het verboden om te roken in de auto indien er een kind van minder dan 16 jaar oud aanwezig is. Toch is het iets ingewikkelder dan dat, zeker in hoofde van het minderjarig kind.
Verboden te roken in de auto met -16-jarige
De federale verbodsbepaling geeft duidelijk aan dat het verboden is om te roken in een gesloten voertuig waarin zich twee of meer personen bevinden, indien één van die personen de leeftijd van 16 jaar nog niet heeft bereikt. Het verbod geldt voor alle voertuigen die aan land worden gebruikt, ongeacht of het nu om bestelwagens, bussen, personenwagens of landbouwvoertuigen gaat.
Wel stelt de wetgever concreet de voorwaarde dat het om een gesloten voertuig of om een gesloten deel van een voertuig moet gaan. Bij geopende ramen of bij een halfopen dak blijft het verbod gelden. Het verbod is dan weer niet van toepassing indien het dak geen enkel deel van het voertuig bedekt. In een cabriolet met een volledig open dak mag dus gewoon worden gerookt indien er een kind van minder dan 16 jaar aanwezig is.
Mag de minderjarige roken?
Wat het Vlaams rookverbod betreft, bestond er al onduidelijkheid over het feit of de -16-jarige al dan niet een sigaretje mocht opsteken. Daarover lees je in dit artikel meer. Ik nam daarop contact op met het kabinet Van den Heuvel waar ze mij bevestigden dat het roken door de -16-jarige niet kan worden gesanctioneerd op grond van het Vlaams decreet. Het integraal antwoord lees je hier.
De formulering in de wet van 8 juli 2019 laat er minder discussie over bestaan: “In een gesloten voertuig of in een gesloten deel van een voertuig waarin zich twee of meer personen bevinden, waarvan minstens één persoon de leeftijd van 16 jaar nog niet bereikt heeft, mag er niet gerookt worden.” Ook de -16-jarige mag met andere woorden niet roken in de auto indien er iemand anders aanwezig is. Indien papa even uitstapt om buiten een sigaretje te roken, lijkt er geen probleem te zijn. De -16-jarige mag dan gewoon in de auto roken.
Sanctionering verbod roken in de auto met -16-jarige
Het federaal verbod legt een boete op van €26,- tot €1.000,- (excl. opdeciemen) en een gevangenisstraf van 8 dagen tot 3 maanden.
Waarom federaal verbod om te roken in de auto met -16-jarige?
Vlaanderen had eerder al een verbod uitgesproken om te roken in de auto. Dit verbod is sinds 9 februari 2019 van toepassing en geldt voor het roken in een voertuig in aanwezigheid van een -16-jarige. Ook Wallonië legde een gelijkaardig verbod op. Dit verbod is wel strenger en geldt voor -18-jarigen. Het Waals verbod is echter nog niet in werking getreden.
Om dit rookverbod in te kunnen voeren, hebben de gewesten zich gebaseerd op hun bevoegdheid inzake de bescherming van de luchtkwaliteit. De Raad van State was het daar echter niet mee eens: volgens de Raad van State is roken in een voertuig geen aantasting van het leefmilieu en dus behoort een en ander niet tot de bevoegdheden van de gewesten. Vlaanderen en Wallonië volgden het advies niet.
Twee regimes van toepassing
In de praktijk is dat problematisch, want er zullen binnenkort 2 verboden naast elkaar bestaan die toch niet geheel identiek zijn. En dan is het nog maar de vraag of het gaat om een milieuovertreding (bevoegdheid van de gewesten) of om een aantasting van de volksgezondheid (federale bevoegdheid). Laat staan dat het duidelijk is op basis waarvan de sanctionerende ambtenaar moet beboeten.
Only in Belgium. En dat vanaf 18 augustus 2019.
