De Vlaamse regering is met een nieuw besluit overgegaan tot uitzonderingsmaatregelen die tegemoet moeten komen aan de verwachte overlijdenspiek ten gevolge van het coronavirus. Hierdoor voorziet het een aantal uitzonderingen op het Decreet op de begraafplaatsen en de lijkbezorging. Het gevolg is dat de vaststelling van een tweede geneesheer niet meer nodig is en dat niet-gecremeerde lijken ook collectief mogen worden vervoerd.
Geen tussenkomst tweede geneesheer bij crematie na overlijden door coronavirus
Bij het indienen van een aanvraag tot toestemming tot crematie in het Vlaamse Gewest, moet een attest worden toegevoegd van de geneesheer. Hierin moet de vaststellende geneesheer of de behandelde geneesheer die het overlijden vaststelt, vermelden of het gaat om een natuurlijke oorzaak of om een gewelddadige, verdachte of niet vast te stellen oorzaak. Wanneer het om een natuurlijk overlijden gaat, moet dit onder normale omstandigheden worden bevestigd door een andere beëdigd geneesheer. Op die manier wil men natuurlijk voorkomen dat een foute vaststelling niet zou kunnen worden rechtgezet omdat het lichaam al is gecremeerd. Via een tweede vaststelling moet men een maximale zekerheid verkrijgen.
De Vlaamse regering houdt er echter rekening mee dat er “vlug een groot aantal overlijdens kan plaatshebben” en dat de geneesheren “in hoofdzaak betrokken moeten zijn bij de patiënten en als zich een capaciteitsprobleem voordoet de geneesheren voorrang moeten geven aan de verzorging van de patiënten”. Daarom staat het gedurende de periode van de noodsituatie een afwijking toe waarbij de tussenkomst van de tweede geneesheer niet meer nodig is. Dit wel enkel als het overlijden plaatsvindt in het ziekenhuis of als de behandelende of vaststellende geneesheer aangeeft dat het overlijden te wijten is aan het coronavirus.
Gezamenlijk vervoer van niet-gecremeerde stoffelijke overschotten
Het Decreet op de begraafplaatsen en de lijkbezorging legt de gemeenteoverheid de verplichting op om toezicht te houden op lijkstoeten. Het moet er dan ook voor zorgen dat dit verloopt “met de aan de doden verschuldigde eerbied”. Een van de gevolgen daarvan is dat niet-gecremeerde stoffelijke overschotten normaliter steeds individueel met een lijkwagen worden vervoerd. Italiaanse toestanden waarbij trucks vol stoffelijke overschotten worden getransporteerd zijn in Vlaanderen normaal niet mogelijk.
De Vlaamse regering houdt er echter rekening mee dat het aantal overlijdens snel zou kunnen stijgen en dat het hierdoor niet meer werkbaar is om het stoffelijk overschot individueel te vervoeren. Daarom voorziet het gedurende de periode van de noodsituatie een uitzondering en mogen stoffelijke overschotten wel gezamenlijk vervoerd worden. Hierdoor kan men de lijken dus ook collectief vervoeren naar crematoria.
