Sinds 18 maart gelden er nieuwe maatregelen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Ook werkgevers moeten met een aantal nieuwe regels rekening houden, terwijl velen de deuren moeten sluiten. Moet jij nog werken? Moet je werkgever eigenlijk telewerken aanbieden? En doet de werkgever wel voldoende om de veiligheid op het werk te garanderen? Hieronder vind je de basisregels terug.
In welke bedrijven moeten werknemers verplicht thuisblijven of -werken?
Handelszaken of winkels moeten verplicht sluiten. Enkel voor voedingswinkels, dierenvoedingswinkels, apotheken, krantenwinkels, tankstations, kapsalons en leveranciers van brandstoffen geldt er een uitzondering. Indien je voor een van deze handelszaken of winkels werkt, kan het dus inderdaad zijn dat je nog steeds moet gaan werken.
Daarnaast gelden de maatregelen niet voor ondernemingen van een cruciale sector of actief in essentiële dienstverlening, waarbij de voortzetting van de vitale belangen van de bevolking of het land. In deze bedrijven mogen de activiteiten worden verdergezet. Deze bedrijven moeten natuurlijk wel de nodige maatregelen treffen en in de mate van het mogelijke telewerken aanbieden, maar dat is geen verplichting. De federale overheid heeft een lange lijst gepubliceerd met bedrijven die als essentieel of cruciaal worden beschouwd (bijlage 1). Het gaat bijvoorbeeld om begrafenisondernemers, havens en de postdiensten.
Wanneer het bedrijf niet onder een van deze categorieën valt, is telewerk in principe verplicht. Enkel voor functies waar telewerk geen oplossing verleent, is een uitzondering toegestaan op voorwaarde dat het mogelijk is dat de medewerkers een afstand van 1,5 meter hanteren. Indien dat niet mogelijk is, moet het bedrijf sluiten.
Welke preventiemaatregelen moet de werkgever treffen?
Indien je alsnog moet gaan werken, is de werkgever verplicht om preventiemaatregelen te treffen. In de eerste plaats gaat het om het garanderen van de regels omtrent social distancing. Daarnaast rust op de werkgever de verplichting om een veilige werkomgeving te garanderen, waardoor ook de algemene richtlijnen (zoals deze van de WHO) te volgen zijn. Bovendien heeft de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg een checklist opgesteld. De te treffen maatregelen zijn (dit is geen limitatieve lijst, maar biedt een goed idee van hoe ver de te treffen maatregelen gaan):
- Social distancing: 1,5 meter afstand tussen de verschillende werknemers garanderen (ook bij vervoer of in de refter; ook niet recht tegenover elkaar zitten in refters)
- Informatie- en voorlichtingsverplichtingen (werknemers op de hoogte brengen, advies externe preventiedienst, inlichten van derden, inlichtingen over hoe men de handen correct moet wassen)
- Het controleren van werknemers (bv. werknemers met een milde hoest naar huis sturen)
- Voorzien van propere en hygiënische werkplekken door ze regelmatig te ontsmetten, met extra aandacht voor toetsenborden, bureautafels, klinken, knoppen, telefoons en printers
- Het toepassen van een goede handhygiëne door handontsmettingsmiddelen op zichtbare plaatsen te voorzien
- De werkplaats voldoende verluchten
- Liften uit dienst nemen (social distancing), tenzij bij individueel gebruik voor mindervaliden
- Annuleren van niet-essentiële vergaderingen. Bij vergaderingen de regels omtrent social distancing opvolgen, het aantal deelnemers beperken, de vergaderingen beperken in tijd en na de vergadering de ruimte reinigen en verluchten
- Voertuigen reinigen en ontsmetten bij een wissel van de chauffeur
Wat kan je doen als een werkgever de maatregelen niet respecteert?
De maatregelen omtrent social distancing en telewerk moeten strikt worden nageleefd. Bij een inbreuk op de regels omtrent social distancing kunnen er zware boetes volgen en kan het bedrijf worden gesloten. Bij een onveilige werkomgeving kan een werkgever zowel contractueel als strafrechterlijk aansprakelijk zijn. Daarnaast kan de inspectie van het Toezicht op het Welzijn op het Werk ingrijpen.
Voor de werknemer is het aangeraden om de preventieadviseur op de hoogte te brengen. Indien de situatie niet wijzigt, contacteer je de bevoegde regionale directie van het Toezicht op het Welzijn op het Werk. Bij inbreuken omtrent social distancing contacteer je de lokale politiediensten. Indien de werkgever met sancties dreigt (bv. omdat je weigert te werken in een onveilige omgeving), breng je de vakbondsafgevaardigde op de hoogte.
