Als café, restaurant of winkel moet je in Vlaanderen een geattesteerde assistentiehond toestaan. In 2009 werd gekozen voor een systeem met administratieve geldboetes. In de praktijk bleef het sanctiemechanisme eerder dode letter: er welden zelden controles uitgevoerd. In 2013 werd daarom gekozen om de politie als ‘waakhond’ in te schakelen. Een assistentiehond weigeren levert sinds dat zogenaamde Woefkesdecreet een strafrechtelijke sanctie op. Uiteraard werd het decreet op instemmend geblaf ontvangen vanuit de publiekstribune. Het enige wat het geweigerd baasje sindsdien nog hoeft te doen, is de politie bellen om de nodige vaststellingen te laten doen. In de praktijk bleken er echter nog enkele onduidelijkheden te vinden te zijn in het Woefkesdecreet. Die onduidelijkheden pakt de Vlaamse decreetgever nu aan. Wij schetsen een overzicht.
GAS-sanctie weigeren assistentiehond? Onduidelijkheid weggewerkt
Toen het Woefkesdecreet gestemd werd, werd voorzien dat gemeenten ook zelf nog steeds zouden kunnen bestraffen met een GAS-boete. De gemeente moest zo’n GAS-boete dan wel specifiek invoeren. De nieuwe GAS-wet van 24 juni 2013 bracht daar echter al snel verandering in: gemeenten konden enkel nog GAS-sancties voorzien als er niet eerder een administratieve of strafrechtelijke sanctie opgenomen was in de wetgeving. In het Woefkesdecreet was dat het geval en dus konden de gemeenten geen GAS-boete voor het weigeren van een assistentiehond, invoeren. Er was in de GAS-wet trouwens ook geen specifieke uitzondering voorzien voor wat betreft het Woefkesdecreet. De bepaling in die laatste bleef op die manier dode letter: gemeenten konden in de praktijk geen GAS-sanctie hanteren voor het weigeren van een geattesteerde assistentiehond.
Aangezien de oude bepaling in het Woefkesdecreet wel bleef bestaan, resulteerde dat echter in de nodige onduidelijkheid. Die onduidelijkheid werkt de Vlaamse decreetgever nu weg: een GAS-sanctie is niet mogelijk voor het weigeren van een assistentiehond (inwerkingtreding: 5 maart 2018). De strafrechtelijke sanctie blijft natuurlijk wel overeind.
Strafrechtelijke sanctie weigeren assistentiehand
De strafrechtelijke sanctie bestaat uit een geldboete van vijftien tot vijfentwintig euro en een gevangenisstraf van één tot zeven dagen, of een van deze straffen.
Ook schadevergoeding mogelijk
Of de persoon al dan niet op “een redelijke wijze” de publieke plaats zonder assistentiehond kan betreden, behoort niet tot de beoordelingsbevoegdheid van de uitbater of eigenaar ervan. Dat laatste stelde ook de Gentse rechtbank van eerste aanleg [Rb. Gent eerste kamer, 6 december 2012, nr. 2010/AR/264, Juristenkrant 2013, afl. 270, 1], dat de eigenaar van een restaurant op grond van discriminatie dwong om een vrouw met assistentiehond alsnog toe te staan via de oplegging van een dwangsom en een bijhorende schadevergoeding. Het Woefkesdecreet was toen nog niet in voege en zij deed daarom beroep op een deurwaarder om de nodige vaststellingen te doen.
Alhoewel iets minder relevant toont de uitspraak aan dat de weigering van een assistentiehond ook op burgerrechtelijk vlak de nodige gevolgen met zich mee kan brengen. Zolang de geweigerde uiteraard materiële of emotionele schade kan aantonen.
