Tijdens de Nationale Veiligheidsraad van dinsdag 17 maart werd er besloten om tot strengere maatregelen over te gaan. Deze maatregelen treden in werking op 18 maart om 12:00 uur en blijven alvast in voege tot en met 5 april. De situatie zal dagelijks worden geëvalueerd en kan nog steeds worden aangepast.
Verplichting om thuis te blijven en contacten te vermijden
De burgers worden verplicht om het contact met de buitenwereld maximaal te vermijden. Zij mogen het huis nog verlaten om volgende redenen:
- Zich verplaatsen naar het werk
- Essentiële verplaatsingen, zoals bezoeken aan de dokter, voedingswinkels, het postkantoor, dierenvoedingswinkels, de bank, de apotheek of om te tanken
- Om mensen in nood te helpen
- Lichaamsbeweging in buitenlucht (wandelen, fietsen en hardlopen) in de omgeving van de eigen woning en niet in groep. Een huisgenoot of vriend mag deelnemen aan de lichaamsbeweging maar moet de nodige afstand (1,5 m) bewaren.
Samenscholingen zijn in elk geval verboden, maar dit staat buiten het gezin. Gezinsleden mogen zich dus wel samen verplaatsen. De politie krijgt ook de opdracht om de handhaving te controleren. Zo kan de politie om het identificatiebewijs vragen om te controleren of het al dan niet om een gezin gaat.
“Er is een samenscholingsverbod, maar dat staat buiten het gezin. Wanneer een gezin een wandeling maakt, kan hen bijvoorbeeld wel gevraagd worden om zich te legitimeren, om te bewijzen dat men een gezin vormt.” (Pieter De Crem, minister van Binnenlandse Zaken en Veiligheid)
Ook wanneer men zich niet in de omgeving van de woonst bevindt, moet men kunnen aantonen waarom men zich verplaatst. Vrijetijdsbezoekjes, bezoekjes aan familie of uitstapjes behoren in elk geval tot het verleden:
“Indien er gecontroleerd wordt, en dat zal gebeuren, dan moet men zich kunnen legitimeren. Bijvoorbeeld mensen die in een elektriciteitscentrale werken, moeten kunnen bewijzen dat ze op weg zijn naar hun werk. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor militairen. Het militaire paspoort moet op verzoek voorgelegd worden om te bewijzen dat men op weg is naar het werk.” (Pieter De Crem, minister van Binnenlandse Zaken en Veiligheid)
Bedrijven worden verplicht om maatregelen te treffen
Terwijl het hiervoor enkel ging om richtlijnen, gaat het nu om afdwingbare verplichtingen. Alle bedrijven die geen telewerk kunnen organiseren moeten sluiten, tenzij wanneer ze kunnen garanderen dat de regels omtrent social distancing worden nageleefd. Dit geldt ook voor het door de werkgever georganiseerd vervoer. Er kan worden beboet en bedrijven kunnen ook worden gesloten. Over de exacte sancties is op dit moment nog niets bekend.
Ook niet-dringende werken moeten worden uitgesteld. De politie kan bijvoorbeeld een werf betreden om na te gaan of de werken al dan niet noodzakelijk zijn en om na te gaan of de afstandsregels worden gerespecteerd.
Er wordt ook een uitzondering voorzien voor bedrijven in cruciale sectoren of bedrijven die essentiële diensten leveren, denk maar aan het personeel dat schouder aan schouder bandwerk verricht in de farmaceuticasector. Ook deze werkgevers moeten redelijke maatregelen treffen en de richtlijnen volgen, maar worden bij een inbreuk niet gesloten. Omwille van de verplichting om als een goede huisvader voor het personeel te zorgen en om problemen met de verzekeraar te voorkomen, is een grondige opvolging van de maatregelen hoe dan ook ten stelligste aangewezen.
Niet-essentiële winkels sluiten
Voorheen moesten een aantal (horeca)zaken al verplicht de deuren sluiten, maar nu geldt dit ook voor alle niet-essentiële winkels en handelszaken.
Enkel voedingswinkels, apotheken, dierenvoedingswinkels en krantenwinkels mogen nog openblijven. Het voordeel voor de zaken die nu verplicht moeten sluiten is dat zij ook recht hebben op de financiële tegemoetkomingen. Kleine handelaars die in tegenstelling tot de grote ketens niet financieel slagkrachtig genoeg waren om de deuren te sluiten, komen nu dus ook terecht in het financieel vangnet.
De toegang tot supermarkten wordt gereguleerd met een beperking van één persoon per 10 m² en een maximale aanwezigheid van 30 minuten. Nachtwinkels, waarvan de afgelopen dagen bleek dat ze in de praktijk uitgroeiden tot cafés, moeten de deuren sluiten om 22 uur. Cafés worden nu ook verplicht om hun terrasmeubilair binnen te zetten, mede omdat ook hier mensen samentroepten.
Kappers mogen ten slotte nog maar één klant tegelijk toelaten. Zij komen niet terecht in het financieel vangnet wanneer ze vrijwillig sluiten. Personeel dat tijdelijk werkloos is kan wel rekenen op werkloosheidsuitkeringen.
Andere maatregelen
Alle reizen buiten België die niet noodzakelijk zijn, worden verboden.