Op 1 januari 2023 treedt het nieuwe verbintenissenrecht in werking. Hoewel het grotendeels gaat om een codificatie van het bestaande recht, zijn er toch een aantal nieuwigheden en zaken die enige duiding behoeven. In aanloop naar het nieuwe verbintenissenrecht lichten we regelmatig een aantal dingen voor je toe. In dit artikel: de gekwalificeerde benadeling.
Gekwalificeerde benadeling onder het oude (huidige) verbintenissenrecht
Ondanks het feit dat gewone benadeling eigenlijk geen grond tot nietigheid is, accepteert het Hof van Cassatie al langer dat gekwalificeerde benadeling sanctioneerbaar is. Dit op voorwaarde dat de superieure contractspartij misbruik maakt van de inferioriteit van de andere contractspartij, waarbij die laatste tot het aangaan van een nadelige overeenkomst wordt bewogen. Het Hof van Cassatie geeft niet aan welke sanctie er in dit geval dient te worden toegepast.
Gekwalificeerde benadeling in het nieuwe verbintenissenrecht
Onder het nieuwe artikel 5.37 BW wordt bepaald dat er sprake is van misbruik van omstandigheden als er bij de contractsluiting:
- Een kennelijk onevenwicht is tussen de prestaties en
- Dit het gevolg is van misbruik van de omstandigheden die verbonden zijn aan de zwakke positie van de andere partij.
De benadeelde partij kan dan de aangegane verbintenissen door de rechter laten aanpassen. Als het misbruik doorslaggevend was voor het aangaan van de overeenkomst, kan ook de nietigheid worden ingeroepen.
Deze bepaling is nuttig voor partijen die worden benadeeld. Zeker in deze economisch woelige tijden is het niet ondenkbaar dat grote opdrachtnemers kleine partijen die economisch van ze afhankelijk zijn, pushen om nadelige contracten te ondertekenen. Echter, in artikel IV.2/1 WER is ook al een verbod op misbruik van deze machtspositie opgenomen. Geheel nieuw is het dus niet.
